تومور هیپوفیز چیست ؟علائم، تشخیص،درمان

تومور هیپوفیز

هیپوفیز غده کوچکی است که در قاعده جمجمه و متصل به مغز در پشت و بالای حفرات بینی و سینوسها قرار گرفته و مسئولیت کنترل تقریباً تمام غدد بدن را به عهده دارد.وقتی صحبت از “تومور” می‌شود منظور رشد و تکثیر غیر طبیعی یکی از سلولهای بدن است که منجر به ایجاد توده‌ای غیر عادی می‌گردند. از سوی دیگر اصطلاح “آدنوم” هم برای تومورهایی به کار می‌رود که منشاء غددی دارند. به این دلیل اکثر تومور هیپوفیز را آدنوم‌ هیپوفیز تشکیل می‌دهند زیرا در واقع توموری از جنس سلولهای غده هیپوفیز هستند. در کنار آدنوم‌های هیپوفیز که درصد بسیار بالایی از تومورهای هیپوفیر این غده را تشکیل می‌دهند، تومورهای نادرتری هم در قسمت هیپوفیز ممکن است ایجاد بشوند مانند کرانیوفارنژیوم ، کیست‌های هیپوفیز و سرطان‌ هیپوفیز.

تومور هیپوفیز چیست

علت ایجاد تومورهای هیپوفیز

در واقع علت اصلی ایجاد تومورهای هیپوفیز ژنتیک است. به این معنی که در زمان تشکیل نطفه یک فرد، یک اختلال ژنتیکی ایجاد می‌شود که پس از سالها در میانسالی خود را به صورت تومور هیپوفیز نشان می‌دهد؛ اما به این معنی نیست که لزوما این اختلال ژنتیکی به ارث خواهد رسید و در اکثر موارد چنین اتفاقی نمی‌افتد. بنابراین امکان پیشگیری از ایجاد این تومورها تقریباً وجود نداشته و تنها راه برای جلوگیری از آسیب آنها به بدن تشخیص زودهنگام است که اهمیت دانستن علائم و جدی گرفتن آنها را نشان می‌دهد.دکتر علیرضا طبیب خوئی جراح مغز و اعصاب

انواع تومورهای هیپوفیز

“آدنوم‌های هیپوفیز” شایعترین تومورهای این غده به شمار می‌آیند و حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد تومورهای هیپوفیز را تشکیل می‌دهند. هر کدام از آدنوم‌ها ممکن است هورمون خاصی را ترشح نمایند یا اینکه سلولهای آدنوم فاقد قدرت ترشح هورمونی باشند. علامتی که برای بیمار از نظر هورمونی ایجاد می‌شود بستگی به این دارد که آدنوم چه نوع هورمونی را ترشح می‌کند. آدنوم‌های هیپوفیز در اکثر موارد خوش‌خیم هستند؛ به این معنی که در صورت عود باز هم در همان موضوع رشد کرده و به بافت‌های اطراف و قسمت های دیگر مغز گسترش پیدا نمی‌کنند. اما موارد ناشایعی از آدنوم‌های بدخیم هم وجود دارند که بافت‌های اطراف را تخریب کرده و به قسمت‌های مختلف قاعده جمجمه تهاجم می‌کنند و طبیعتاً درمان این تومورها دشوارتر و با مراحل بیشتری همراه خواهد بود.

“کرانیوفارنژیوم” بعد از آدنوم هیپوفیز شایعترین تومور درگیر‌کننده غده هیپوفیز یا نواحی اطراف آن است. این تومور ذاتاً تومور مغزی خوش‌خیم بوده و ممکن است در کودکان یا بزرگسالان مشاهده شود اما شیوع این تومور در کودکان بیشتر بوده و در اکثر موارد با اختلالات هورمونی مانند کوتاهی قد، اختلالات بلوغ، مشکلاتی در خواب و اشتها و همینطور پرادراری و پرنوشی همراه است. گاهی ابعاد ضایعه بسیار بزرگ می‌شود به طوری که امکان برداشتن همه تومور به روش جراحی وجود ندارد اما در بسیاری از موارد این تومور با ابعاد کوچکتر تشخیص داده شده و امروزه می‌توان درمان موثری برای آن ارائه داد. ویژگی خاص این تومور آن است که خطر عود آن علیرغم خوش‌خیمی زیاد است. گرچه این عود تقریباً همیشه در موضع قبلی تومور اتفاق می‌افتد اما درمان عود از درمان تومور اولیه دشوارتر خواهد بود.
سایر انواع تومورهای هیپوفیز شیوع بسیار کمی دارند و ندرتاً مشاهده شده و در اکثر موارد حتی می‌توان اقدام به درمان آنها در مراحل اولیه نکرد. “کیستهای هیپوفیز” از جمله آنها هستند که در بسیاری موارد رشد نمی‌کنند یا اینکه رشد آنها با سرعت کم همراه است.

علائم تومورهای هیپوفیز

علائم تومورهای هیپوفیز را میتوان به دو دسته تقسیم کرد: علائمی که مربوط به ترشحات هورمونی هستند و علائم موضعی مربوط به رشد تومور در قاعده جمجمه‌

علائم تومور هیپوفیز
علائم هورمونی:

در مورد علائم هورمونی بسته به این که سلولی که منشاء ایجاد تومور یاهمون آدنوم هیپوفیز است چه هورمونی ترشح می‌کند علائم مرتبط با آن نیز ایجاد می‌گردد. شایعترین نوع آدنوم هیپوفیز، نوع ترشح کننده “هورمون پرولاکتین” یا همان هورمون ترشح شیر از پستان است. در صورتی که بیماری مبتلا به این نوع آدنوم باشد ممکن است ترشح شیر غیرطبیعی از پستان‌ها را مشاهده نمایند؛ مثلاً در خانمی که به تازگی زایمان نداشته و حتی ممکن است این ترشحات در آقایان هم مشاهده گردد. به غیر از این علامت، ترشح بیش از حد هورمون پرولاکتین باعث اختلالات عادت ماهانه در خانم‌ها و اختلالات جنسی در آقایان می‌گردد که معمولاً افراد برای بررسی این مشکلات آزمایشات هورمونی انجام داده و در نهایت این بیماری تشخیص داده میشود.اگر سلول منشا اولیه آدنوم سلولی باشد که “هورمون رشد” ترشح نماید در این صورت بیمار دچار رشد غیر طبیعی در اندام ها و صورت می‌گردد به طوری که کفش بیمار برایش کوچک شده و انگشتر یا ساعتی که قبلاً استفاده می‌کرده دیگر مناسب دستان او نخواهد بود. همچنین صورت فرد به صورت خشن و زمخت در آمده و حتی به دلیل بزرگ شدن حنجره، لبها و زبان صدای فرد نیز خشن و بم می‌گردد. به غیر از این علائم ظاهری، ترشح هورمون رشد به صورت غیر طبیعی باعث میشود که روند ساییدگی و آرتروز مفاصل تسریع گردد، قند خون و فشار خون بالا روند و بیمار دچار دیابت یا مشکلات قلبی ثانویه به افزایش فشار خون بشود. در صورت عدم تشخیص بیماری در طولانی مدت ترشح مداوم هورمون رشد با اثر روی مخاط روده ممکن است باعث ایجاد سرطان‌های روده نیز گردد.

هورمون بعدی که ممکن است به دلیل آدنوم های هیپوفیز به صورت غیرعادی ترشح شود “هورمون تحریک کننده غده غده فوق کلیوی” است. این غده مسئول ترشح کورتون طبیعی داخل بدن بوده و با تحریک بیش از حد توسط هورمون های هیپوفیز طبیعتاً هورمون کورتونی بیش از حد نیز در خون ترشح خواهد شد. بالا رفتن میزان کورتون خون عوارض متعددی به همراه خواهد داشت؛ قند خون افزایش یافته بیمار دچار دیابت میشود و افزایش وزن به دلیل تجمع مایع در بافت ها و تجمع چربی در ناحیه پشتی از ویژگیهای ظاهری این بیماری به شمار می‌آید. در عین حال نازک شدن پوست، ظاهر شدن خطوط بنفش رنگ در ناحیه شکم و آسیب پذیری پوست در اثر ضربه ها نیز مشهود خواهد بود. عوارض مهمتر این افزایش هورمون‌های کورتونی شامل ضعف سیستم ایمنی و پوکی استخوان است به طوری که ممکن است بیمار دچار عفونت های مکرر گردد و در طولانی مدت پوکی استخوان شدید سبب شکستگی استخوان ها بشود.

فرم نادرتر ترشحات هورمونی غیرطبیعی از غده هیپوفیز در اثر آدنوم‌ها نوعی است که باعث ترشح “هورمون تحریک کننده تیروئید” میگردد. به این ترتیب غده تیروئید کمی بزرگتر شده و هورمون های تیروئیدی به میزان بیشتر از حد عادی از آن ترشح میشود که علائم پرکاری تیروئید به صورت کاهش وزن، تعریق، اشتهای زیاد و تپش قلب را ایجاد می‌کند.

هورمون های غده هیپوفیز
انواعی از آدنوم های هیپوفیز هم هستند که هورمون های تحریک کننده جنسی را ترشح می‌نمایند و یا اینکه اصلاً هورمون غیر عادی از آنها ترشح نمی‌شود که معمولاً علامت واضح و قابل توجهی برای بیمار ایجاد نکرده و در اکثر موارد به دلیل علائم موضعی رشد توده در قاعده جمجمه تشخیص داده می‌شوند.

جدا از آدنومهایی که با افزایش ترشح هورمون همراهند، تومورهای دیگر هیپوفیز مانند کرانیوفارنژیوم، کیستها و آدنومهایی که هورمون ترشح نمی‌کنند ممکن است روی غده هیپوفیز فشار آورده و عملکرد آن را مختل نمایند به طوری که به جای افزایش ترشح هورمون‌ها شاهد کاهش ترشح آنها باشیم و مثلاً منجر به کم کاری تیروئید، اختلالات جنسی، ناباروی و اختلالات رشد و بلوغ در کودکان گردند.

کاهش بینایی در تومور هیپوفیز
علامت دیگری که ممکن است در اثر فشار روی غده هیپوفیز یا محل اتصال آن به هیپوتالاموس ایجاد گردد “دیابت بی مزه” نام دارد. هورمونی از هیپوفیز ترشح می‌شود که مسئول کاهش دفع آب از کلیه‌ها است و در صورت فشار تومورها روی هیپوفیز و پایه آن ممکن است شاهد کاهش ترشح این هورمون و بنابراین افزایش دفع آب در ادرار باشیم و در نتیجه این بیماران دچار پرنوشی و پرادراری میشوند؛ مدام تشنه هستند، مصرف آب زیادی دارند و به صورت مکرر و با حجم زیاد نیاز به دفع ادرار خواهند داشت. علت نامگذاری این بیماری به دیابت بی مزه این است که در بیماران دیابتی با قند بالا، دفع قند در ادرار همراه با دفع آب است که حجم ادرار را افزایش می‌دهد اما در این حجم ادرار بالا قند نیز وجود دارد که در آزمایشگاه قابل اندازه‌گیری است؛ اما در این بیماران علیرغم حجم ادرار بالا، قند غیر عادی در ادرار دفع نمی‌شود و به این دلیل به آن دیابت بی مزه می‌گویند. این علامت جز علائم شایع در مبتلایان به کرانیوفارنژیوم خصوصاً در کودکان است.

علائم موضعی رشد تومور در قاعده جمجمه:

رشد تومورهای هیپوفیز در جمجمه باعث فشار روی استخوان های اطراف و سردرد میشود. این نوع سردرد معمولاً پیشرونده است به‌طوری که طی هفته‌ها و ماه‌ها تدریجا شدیدتر شده و کم کم به داروهای مسکن پاسخ نمی‌دهد. سردرد معمولاً در وسط سر احساس می‌شود و ممکن است در هر زمانی در طول شبانه روز وجود داشته باشد. گاهی هم ممکن است فردی که قبلاً دچار سردردهای میگرنی یا تنشی بوده به تدریج سردرد شدیدتری را تجربه کند یا فرم سردرد او تغییر نماید که در این صورت هم بررسی بیشتر لازم خواهد بود.علامت مهم دیگر کاهش بینایی است. غده هیپوفیز درست در زیر محل اتصال دو عصب بینایی قرار دارد و رشد تومورهای هیپوفیز با ایجاد اثر فشاری روی این محل اتصال دو عصب به اختلال بینایی منجر می‌شوند. کاهش بینایی در مراحل اولیه به صورت محدود شدن میدان بینایی است؛ به این معنی که بیمار دو طرف میدان بینایی خود را نمی‌بیند و دیدی شبیه تونل پیدا میکند. به دلیل رخ دادن تدریجی این حالت ممکن است بیمار بسیار دیر متوجه این اتفاق بشود. در مراحل پیشرفته، دید مرکزی بیمار هم کاهش یافته و تاری دید رخ می‌دهد. این تاری دید مرتبط با استفاده از عینک، به دلیل‌ آب مروارید یا به دلایل دیگر چشمی نیست و صرفا با انجام بررسی های تخصصی و ام آر آی امکان تشخیص فراهم می‌گردد.
تومورهای هیپوفیز به دلیل مجاورت با هیپوتالاموس و بطن سوم مغزی ممکن است علائم ناشایع ولی جدی‌تری هم ایجاد نمایند مانند اختلال در حافظه، اختلالات رفتاری، علائم بالا رفتن فشار داخل جمجمه و هیدروسفالی ، اختلالات خواب و اشتها و حتی کاهش سطح هوشیاری.

روشهای تشخیصی تومورهای هیپوفیز

بسته به اینکه چه نوع علامتی در بیمار ایجاد شود بررسی های اولیه صورت گرفته و در نهایت تومور هیپوفیز تشخیص داده میشود؛ مثلاً بیمارانی که دچار مشکلات بینایی شده‌اند ابتدا توسط همکاران چشم پزشک و افرادی که اختلالات هورمونی دارند ابتدا توسط همکاران متخصص غدد ویزیت شده و آزمایشات مرتبط درخواست می‌گردد.
در مجموع باید گفت که تشخصی تومورهای هیپوفیز در اکثر موارد نهایتاً با انجام ام آر آی مغز و هیپوفیز قطعی میشود. با انجام ام آر آی اطلاعاتی درباره اندازه تومور، محل دقیق آن، میزان فشار روی عصب‌های بینایی و میزان گسترش تومور به بافت‌های اطراف بدست می‌آید. پس از تشخیص وجود تومور هیپوفیز اکثراً لازم است بررسی‌های تکمیلی برای داشتن اطلاعات بیشتر در مورد نوع ضایعه انجام گیرد. از مهمترین این اقدامات، بررسی‌های چشم پزشکی است و اخذ نوار چشم و میدان بینایی مهمترین قسمت آن شمرده می‌شود. معاینه چشم پزشکی می‌تواند اطلاعات زیادی در مورد میزان آسیب عصب‌های بینایی به ما ارائه بدهد. انجام آزمایشات هورمونی برای بررسی و عملکرد غده هیپوفیز پیش از جراحی و پس از آن لازم و ضروری است. حتی در برخی موارد به دلیل اختلالات شدید هورمونی لازم است مدت کوتاهی درمان دارویی انجام شود و پس از اصلاح این اختلالات اقدام به جراحی صورت گیرد. با توجه به اینکه اکثر عمل های جراحی تومور های ناحیه هیپوفیز از طریق بینی و با آندوسکوپ انجام می‌شوند، اخذ تصاویر سی تی اسکن بینی و سینوس‌ها و معاینه متخصص گوش و حلق و بینی که در انجام این عمل‌های جراحی به صورت مشترک با جراح مغز و اعصاب تبحر دارد در حال حاضر قسمت مهمی از اقدامات تشخیصی و بررسی های پیش از درمان بیماران را شامل می‌گردد.

درمان تومور هیپوفیز

درمان تومور های هیپوفیز روش های متخلفی دارد و بسته به شرایط بیمار میتوان از درمان های متنوعی استفاده کنیم .شایع ترین درمان های تومور هیپوفیز عبارتند از »

دارودرمانی

منظور از دارودرمانی تجویز داروهای هورمونی برای کنترل رشد توده و کوچک شدن آن است. در میان تمامی تومورهای هیپوفیز، فقط در مورد آدنوم‌های ترشح کننده هورمون پرولاکتین، تجویز دارو، درمان اصلی شمرده می‌شود و خط اول درمان سایر تومورهای هیپوفیز جراحی است. البته در مورد تومورهای ترشح کننده پرولاکتین در موارد خاص ممکن است جراحی مفید و موثر باشد مثلاً در مواردی که بیمار نتواند داروی هورمونی را به دلیل عوارض تحمل کند، تومور به درمان دارویی پاسخ ندهد، دچار خونریزی مغزی ویا عوارض دیگر گردد. در غیر اینصورت این تومورها با تجویز داروهایی مانند بروموکریپتین و کابرگولین معمولا کوچک شده و عوارض آنها مانند اختلالات هورمونی، فشار روی عصب‌های بینایی، سردرد و سایر موارد بهبود می‌یابند. این درمان دارویی معمولا لازم است تا سه سال ادامه یابد و قطع دارو صرفاً باید با دقت و تحت کنترل دقیق پزشک معالج انجام گیرد. در طول درمان دارویی این بیماران، مراجعه منظم برای بررسی پاسخ تومور به درمان و همچنین کاهش ترشح هورمون پرولاکتین ضروری است.

مسئله مهم دیگر در این بیماران بارداری است. ترشح پرولاکتین به میزان غیرطبیعی مانع بارداری در خانم‌ها و اختلالات جنسی و ناباروری در آقایان می‌گردد. خانمی که مبتلا به آدنوم ترشح کننده پرولاکتین است برای بارداری لازم است تحت درمان دارویی قرار گیرد تا با کنترل ترشح پرولاکتین امکان بارداری فراهم گردد. اما این کار لازم است تحت نظارت دقیق پزشک انجام شود چرا که توصیه می‌گردد در زمان بارداری داروهای هورمونی قطع شده و تجویز نشوند. در این میان لازم به ذکر است که گاهی علیرغم تمام درمان‌های دارویی باز هم پاسخ مناسبی حاصل نمی‌گردد و بیمار چاره‌ای جز جراحی برای فراهم آمدن امکان بارداری ندارد.برخی دیگر از آدنومهای هیپوفیز هم ممکن است پاسخ نسبی به تجویز داروهای هورمونی بدهند اما قطعاً این نوع درمان، خط اول نیست و صرفاً در مواردی که سایر درمان‌ها امکان پذیر نباشد یا با شکست مواجه شده باشند به کار می‌روند.

جراحی تومور هیپوفیز

درمان اصلی سایر تومورهای هیپوفیز غیر از آدنوم‌های ترشح کننده پرولاکتین جراحی است. این موارد شامل آدنوم‌های ترشح کننده سایر هورمونها، آدنوم‌هایی که هیچ هورمونی ترشح نمی‌کنند و کرانیوفارنژیوم‌ها می‌شوند.

جراحی آندوسکوپی تومور هیپوفیز
امروزه امکان جراحی اکثر این تومورها به روش آندوسکوپی از طریق بینی مهیا است. در این روش که معمولاً به صورت جراحی مشترک جراح مغز و اعصاب و جراح گوش و حلق و بینی صورت میگیرد از طریق بینی مسیری برای دسترسی به قاعده جمجمه فراهم می‌گردد و سپس از قاعده جمجمه وارد فضای قرارگیری تومور شده و تومور تخلیه می‌شود. عوارض این نوع جراحی بسیار کمتر از جراحی‌های باز جمجمه و سایر روش‌های جراحی از طریق بینی است که پیش از در دسترس قرار گرفتن آندوسکوپ استفاده می‌شدند. البته این روش جراحی هم به نوبه خود خطرات، عوارض و مراقبت‌هایی را خواهد داشت اما نتیجه این جراحی معمولاً بسیار بهتر از روش های قدیمی است. در اینجا لازم به ذکر است که در مورد برخی کرانیوفارنژیوم‌ها و موارد ناشایعی از آدنوم‌های هیپوفیز که بسیار بزرگ هستند، امکان دسترسی و تخلیه آنها از طریق بینی و به روش آندوسکوپی وجود ندارد و جراح مجبور می‌شود دست به عمل جراحی باز از طریق جمجمه زده یا اینکه برای برداشتن حجم بیشتری از تومور از هر دو روش استفاده نماید.

در زمان جراحی تلاش می‌گردد که همه ضایعه برداشته تا خطر عود آن کاهش یافته و نتیجه بهتری از درمان حاصل شود اما گاهی به دلیل گسترش زیاد تومور، خطر تلاش برای برداشتن قسمت‌هایی از آن که به نواحی حساس قاعده جمجمه نفوذ کرده‌اند بسیار زیاد خواهد بود و انجام آن منطقی نیست. در این موارد قسمتی از تومور که باقی می‌ماند لازم است با روش‌های دیگر درمان شود یا اینکه تحت نظر گرفته شده با تصویربرداری‌های متناوب و به فواصل مشخص از جهت رشد مجدد آن کنترل گردد.

پرتودرمانی

این روش به معنی تاباندن پرتوهای رادیواکتیو به محل تومور با هدف تخریب سلولهای تشکیل دهنده آن است و روش درمانی انتخابی و مناسبی برای درمان اولیه تومورهای هیپوفیز نیست. پرتو درمانی در مواردی به کار می‌رود که با تومورهای بدخیم هیپوفیز مواجه باشیم، عود مکرر اتفاق بیفتد، امکان جراحی بیمار وجود نداشته باشد ویا اینکه قسمتی از تومور در زمان جراحی برداشته نشده و لازم باشد رشد آن کنترل گردد.
روش های مختلف پرتودرمانی وجود دارند؛ از تاباندن اشعه به تمام جمجمه تا روش‌های جدید متمرکز کردن اشعه روی بستر تومور و تکنولوژی های پیشرفته گامانایف و سایبرنایف. انتخاب نوع روش درمانی بستگی به محل ضایعه، میزان گسترش آن و نوع تومور دارد. پرتودرمانی به‌خودی‌خود بدون عوارض و خطر نیست اما وقتی که درمان‌های دیگر شانس موفقیت کمتری داشته باشند و خطر بیشتری را به بیمار تحمیل کنند این روش درمانی در اولویت قرار می‌گیرد.

 

کلینیک هیپوفیز طبیب

امروزه تشخیص و درمان بیماریهای قاعده جمجمه مانند نشت مایع مغزی-نخاعی از بینی ، آدنوم‌ هیپوفیز ، کرانیوفارنژیوم و سایر تومورهای درگیرکننده قدام قاعده جمجمه نیازمند همکاری چند رشته تخصصی و فوق تخصصی برای اداره بهتر بیماری و اتخاذ تصمیم مناسب‌تر در روند درمان بیماران است. جراح مغز و اعصاب ، جراح گوش، حلق و بینی و پزشکان فوق‌تخصص غدد، سه عضو اصلی تیم درمانی بیماریهای قاعده جمجمه هستند.

کلینیک هیپوفیز طبیب در مرکز فوق تخصصی مغز و اعصاب طبیب  پذیرای شما بیماران گرامی است .

عوارض جراحی تومورهای هیپوفیز

جراحی تومورهای هیپوفیز هم مانند سایر عمل های جراحی تومورهای مغزی خطرات و عوارض خود را میتواند داشته باشد. عوارضی مانند عفونت، خونریزی، تشنج ، آسیب به عروق مغزی یا عصب‌ها (به خصوص عصب بینایی) و سایر موارد که در تمام تومور های مغزی مصداق دارند را باید جزء خطرات این عمل جراحی نام برد.

اما جراحی تومورهای هیپوفیز ممکن است عوارض خاصی نیز داشته باشند که متفاوت با سایر تومورهای مغزی هستند. روش جراحی به صورت آندوسکوپی ممکن است با عوارض داخل بینی همراه باشد و مختصری خطر عفونت را نسبت به جراحی از طریق جمجمه افزایش دهد. خطر دیگری که ممکن است به دنبال جراحی آندوسکوپی تومورهای هیپوفیز اتفاق بیفتد نشت مایع مغزی نخاعی بوده که علت آن جوش نخوردن محل ورود به قاعده جمجمه از داخل بینی است و در بسیاری موارد لازم می‌شود بیمار مجدداً آندوسکوپی شده و این محل ترمیم گردد.
عوارض دیگری که مربوط به محل قرارگیری تومورهای هیپوفیز است آنهایی هستند که به دلیل مجاورت تومور با غده هیپوفیز و یا هیپوتالاموس اتفاق می‌افتند. اختلال در عملکرد غده هیپوفیز ممکن است در اثر رشد تومورهای این قسمت و یا دستکاری این غده در زمان جراحی اتفاق بیفتد. در این صورت ممکن است برای جبران کمبودهای هورمونی از جمله مشکلات تیروئیدی. کاهش هورمون کورتونی بدن و یا اختلالات هورمون‌های جنسی بیمار از داروهای هورمونی برای جایگزینی موارد ذکر شده استفاده شود. عارضه دیگر در این ارتباط “دیابت بی‌مزه” نام دارد. دیابت بی‌مزه خود را به صورت پرادراری و تشنگی نشان می‌دهد و علت آن دفع بیش از حد آب از طریق ادرار است.هورمونی که از هیپوتالاموس ترشح میشود مسئول کنترل دفع آب از طریق ادرار بوده و در صورتی که ترشح آن کاهش یابد حجم ادرار بیمار بسیار بالا رفته و به ناچار بیمار دچار تشنگی زیاد شده و ممکن است تنظیم الکترولیت های بدن به شدت مختل گردد. درمان این کمبود هورمونی هم تجویز داروی جایگزین آن خواهد بود که می‌تواند به صورت قرص یا اسپری داخل بینی باشد.
گرچه عوارض مذکور ممکن است در هر عمل جراحی تومور هیپوفیز رخ بدهند اما امروزه با تجربه جراحان قاعده جمجمه و استفاده از تکنولوژی های روز دنیا خطر این عوارض بسیار کاهش پیدا کرده و به کمتر از ۵ درصد رسیده است.

عود تومورهای هیپوفیز

تومورهای هیپوفیز هم مانند سایر تومورهای مغزی خطر عود دارند؛ گرچه احتمال این تومورها به دلیل خوش خیم بودنشان بسیار کم است. در عین حال در صورتی که تومورهای هیپوفیز به طور کامل برداشته شوند شانس صعود آنها بسیار کاهش می‌یابد ولی اگر امکان برداشتن این تومورها به طور کامل فراهم نباشد و قسمتی از آنها باقی بماند احتمال عود بیشتر بوده و لازم است بیمار با دقت بیشتری تحت نظر قرار گیرد.

خونریزی تومورهای هیپوفیز

وقتی صحبت از خونریزی در تومورهای هیپوفیز می‌شود تقریباً می‌توان گفت که صرفاً آدنوم های هیپوفیز که نسبتاً بزرگ باشند خطر خونریزی دارند و سایر تومورها معمولاً دچار خونریزی نمی‌شوند. خونریزی در یک آدنوم هیپوفیز را نمیتوان به صورت قطعی پیش بینی کرد اما یکی از فاکتورهایی که شانس خونریزی را افزایش میدهد، بارداری است.
با توجه به اینکه خونریزی در آدنوم هیپوفیز به صورت ناگهانی رخ میدهد معمولاً بیمار پیش از آن علامتی نداشته و به صورت ناگهانی دچار سردرد شدید، تاری دید، دوبینی و حتی کاهش سطح هوشیاری می‌گردد.
خونریزی در آدنوم هیپوفیز مسئله مهم و جدی تلقی می‌شود و لازم است تحت درمان قرار گیرد. گاهی درمان خونریزی آدنوم هیپوفیز به صورت جراحی برای تخلیه خون و تومور است که معمولاً در صورتی که تهدید جدی برای حیات بیمار یا بینایی وی ایجاد شده باشد این اقدام صورت می‌پذیرد. در سایر موارد میتوان اقدام به جراحی اورژانسی نکرد و با درمان دارویی، بستری بیمار و تحت نظر گرفتن او روند درمان را ادامه داد تا جایی که از برطرف شدن خطر اطمینان حاصل گردد و پس از آن در مورد انجام جراحی برای برداشتن تومور و یا عدم اقدام به جراحی در فرصت مناسب تری تصمیم‌گیری نمود.

5/5 - (2 امتیاز)