جراحی آندوسکوپی دیسک کمر چیست ؟

یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که بسیاری از افراد با عوارض آن دست و پنجه نرم می‌کنند، عارضه‌های مرتبط با ناحیه کمر و ستون فقرات است. عوامل مختلفی مانند افزایش سن، عدم رعایت اصول صحیح نشستن و برخاستن، آسیب‌های ناشی از ضربه و حوادث سخت، ستون فقرات و بافت‌های اطراف آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. عارضه دیسک کمر یکی از این مشکلات رایج بین افراد در سنین مختلف بوده که در دسته‌بندی‌های مختلفی شخص را درگیر عوارض و آسیب‌های خود می‌کند. برای رفع این مشکل و عارضه‌هایی که به کمر و ستون فقرات مربوط می‌شوند، راه‌حل‌های متعددی وجود دارد که در ادامه قصد داریم به شرح کوتاهی در مورد جراحی آندوسکوپی دیسک کمر بپردازیم.

دیسک کمر چیست ؟

پیش از آنکه به توضیحی در ارتباط با عارضه دیسک کمر بپردازیم، بهتر است اشاره مختصری نیز به ماهیت دیسک کمر و ساختار آن داشته باشیم. ستون فقرات ما از چندین مهره تشکیل شده که بین این مهره‌ها بافتی غضروفی قرار دارد که در اصطلاح پزشکی به آن دیسک کمر گفته می‌شود. در واقع این دیسک‌ها از ناحیه ستون فقرات در برابر آسیب‌ها محافظت می‌کنند.

اگر بین مهره‌های ستون فقرات دیسکی وجود نداشته باشد، ما نمی‌توانیم ساده‌ترین حرکات مانند خم شدن یا راه رفتن را انجام دهیم. به همین جهت پزشکان و متخصصان در این حوزه همواره تأکید بسیاری بر روی محافظت از ستون فقرات و دیسک کمر داشته‌اند.

حال این سؤال پیش می‌آید که عارضه دیسک کمر چه زمانی رخ می‌دهد؟ عوامل متعددی مانند پارگی، شکستگی، ساییدگی مهره‌های ستون فقرات، بالا رفتن سن و… بر روی بروز این بیماری تأثیرگذار هستند. هر زمان که ماده غضروفی بین مهره‌ها در معرض آسیب قرار بگیرد، امکان تورم یا پارگی آن‌ها وجود دارد که در این شرایط شخص دچار بیماری دیسک کمر شده است.

جراحی آندوسکوپی دیسک کمر

همانطور که پیش از این اشاره کردیم، روش‌های درمانی متعددی برای درمان دیسک کمر وجود دارد که یکی از این روش‌ها، جراحی آندوسکوپی دیسک کمر است. همانطور که از نام این روش مشخص است، جراحی به کمک آندوسکوپی انجام می‌شود. در اصطلاح پزشکی به این روش دیسککتومی آندوسکوپی گفته می‌شود که یکی از روش‌های کم تهاجمی در جراحی دیسک کمر محسوب می‌شود.

جراحی آندوسکوپی دیسک کمر زمانی کاربرد دارد که لایه خارجی دیسک ضعیف شده باشد. در این شرایط بافت نرم دیسک از فضای طبیعی خود خارج شده و در اصطلاح بیرون می‌زند. با بیرون زدن دیسک بر روی ستون فقرات و ناحیه کمر فشار زیادی وارد شده و شخص در این ناحیه و همچنین در بازوها و گردن، احساس درد و بی‌حسی می‌کند.

جراحی آندوسکوپی، روشی مؤثر در درمان دیسک کمر

بسیاری از بیمارانی که به دیسک کمر مبتلا هستند، تحت جراحی آندوسکوپی دیسک کمر به راحتی درمان می‌شوند. در این روش جراح متخصص بدون ایجاد تغییر در ساختار استخوان‌ها و عضلات، فتق یا برآمدگی دیسک را خارج می‌کنند. به همین جهت این روش به مؤثرترین روش جراحی با کمترین میزان تهاجم تبدیل شده است.

در این روش جراحی از طریق آندوسکوپی لوله‌ای وارد ناحیه ستون فقرات می‌کنند که به سر این لوله یک دوربین هوشمند با ابعادی بسیار کوچک متصل شده است. در طول مدت ۳۰ دقیقه جراحی آندوسکوپی دیسک کمر به اتمام رسیده و جراح متخصص برآمدگی دیسک را از کمر خارج می‌کند. در این نوع از جراحی برخلاف دیگر روش‌های جراحی دیسک کمر آسیبی به عضله‌ها و بافت‌های اطراف ستون فقرات وارد نشده و عوارض جانبی پس از عمل نیز به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند.

جراحی آندوسکوپی دیسک کمر چگونه انجام می‌شود؟

معمولا در این روش از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود اما با این حال بنا بر وضعیت سلامتی بیمار و شرایط موجود، جراحان از روش بیهوشی نیز استفاده می‌کنند. پس از بی‌حسی یا بیهوشی لوله‌ای از جنس فلز وارد ستون فقرات شده و توسط دوربین متصل به این لوله فلزی، وضعیت دیسک در ستون فقرات بررسی می‌شود. پس از مشاهده برآمدگی یا پارگی، دیسک از محل خود خارج شده و در صورت نیاز به کمک روش لیزر نیز می‌توان دیسک کمر را درمان کرد.

مزایای جراحی آندوسکوپی دیسک کمر

مهمترین مزیت انتخاب این روش جراحی برای درمان دیسک کمر، کم تهاجمی بودن آن است. یکی دیگر از مزایای جراحی آندوسکوپی دیسک کمر، مدت زمان کوتاه عمل و ترخیص بیمار چند ساعت پس از جراحی است. همچنین معمولا در این روش از بی‌حسی موضعی هنگام عمل استفاده می‌کنند. برخلاف دیگر روش‌های جراحی ستون فقرات، در این روش مدت زمان دوره نقاهت یا بهبودی بسیار کوتاه بوده و شخص می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن به فعالیت‌های روزانه خود ادامه دهد.

آثار باقی مانده از برش‌های عمیق و بزرگ جراحی، مشکلی جدی برای افرادی است که تحت عمل‌های سنگین قرار می‌گیرند. در جراحی آندوسکوپی دیسک کمر، خبری از برش‌های عمیق نبوده و تنها با ایجاد برشی کوچک، جراحی انجام می‌شود.

عوارض جراحی آندوسکوپی دیسک کمر

در این مطلب یادآور شدیم که این روش جراحی کمترین میزان تهاجم را دارد اما نمی‌توانیم از این نکته غافل شویم که در هر جراحی امکان بروز عوارض نیز وجود دارد. از خطرات احتمالی هنگام عمل جراحی آندوسکوپی دیسک کمر می‌توانیم به نشت مایع نخاعی، خونریزی، عفونت، آسیب‌های عصبی و… اشاره کنیم. بروز این عوارض به ندرت امکان‌پذیر بوده و معمولا خطری هنگام عمل و پس از جراحی بیماران را تهدید نمی‌کند.

مراقبت‌های پس از عمل

معمولا چند ساعت پس از جراحی آندوسکوپی دیسک کمر، بیمار از بیمارستان مرخص می‌شود اما این به معنای عدم توجه به مراقبت‌های پس از عمل نخواهد بود. حداقل سه هفته پس از ترخیص بیمار باید دوره نقاهت را در منزل گذرانده و به استراحت بپردازد. بیماران برای محافظت از ستون فقرات و رسیدن به بهبودی کامل باید به رعایت تمام دستورالعمل‌های پزشکی متعهد باشند.

همچنین بیماران باید در این مدت از انجام فعالیت‌هایی مانند بلند کردن اجسام سنگین، فعالیت‌های پرتنش، حرکات ورزشی، خم شدن و… خودداری کنند. انجام فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی با ممنوعیتی همراه نبوده و از لخته شدن خون نیز جلوگیری می‌کند. همچنین رعایت رژیم غذایی سالم نیز در بهبود وضعیت سلامتی بیمار نقش مؤثری دارد.

پس از گذشت مدت زمانی بین پنج تا شش هفته، بیمار باید جهت بررسی وضعیت ستون فقرات خود به پزشک مراجعه کرده و در صورت لزوم آزمایش‌هایی مانند تصویربرداری را انجام دهد. نقطه قوت جراحی‌های کم تهاجمی نسبت به جراحی سنتی، کاهش قابل توجه عوارض و همچنین مدت زمان دوره بهبودی است. البته ذکر این نکته نیز اهمیت بسیاری دارد که هر درد و عارضه‌ای با جراحی‌های کم تهاجمی مانند جراحی آندوسکوپی دیسک کمر قابل درمان نبوده و تمام این موارد به وضعیت سلامتی بیمار و تشخیص پزشک متخصص او ارتباط دارد.

فعالیت روزانه پس از جراحی آندوسکوپی دیسک کمر

مدت زمان دوره بهبودی بیماران در این روش جراحی به سبک زندگی و نحوه فعالیت‌های روزانه آن‌ها بستگی دارد. به عنوان مثال اگر شما در یک محیط اداری کار می‌کنید و امور روزانه شما فعالیت‌هایی سبک هستند، بین یک تا دو هفته پس از عمل می‌توانید به زندگی عادی خود بازگردید. در مقابل افرادی که پیش از عمل فعالیت‌های سخت و زیاد داشته‌اند باید حداقل بین چهار تا شش هفته به دوره بهبودی خود زمان بدهند.

یکی از نکاتی که در دوره بهبودی باید به آن توجه داشته باشیم، شرکت در جلسه‌های فیزیوتراپی است. معمولا پزشکان متخصص در این دوره فیزیوتراپی را به منظور سرعت در بهبود وضعیت جسمانی بیمار به بیماران پیشنهاد می‌کنند.

چه زمانی به جراحی دیسک کمر احتیاج داریم؟

عارضه دیسک کمر معمولا با دردهای ممتد شروع شده و با علائمی مانند بی‌حسی، احساس ضعف، سوزن شدن و گزگز کمر و پا همراه است. در صورتی که این علائم با مصرف یا تزریق دارو کاهش پیدا نکنند، بیمار به جراحی نیاز پیدا خواهد کرد. معمولا بیمارانی که به مرحله حاد بیماری نرسیده و روش‌های مدرن جراحی با عوارض کم را به روش‌های سنتی ترجیح می‌دهند، گزینه‌های مناسبی برای روش‌های کم تهاجمی مانند جراحی آندوسکوپی دیسک کمر هستند

نتیجه گیری و جمع بندی

در آخر باید متذکر شویم که از روش جراحی آندوسکوپی دیسک کمر نمی‌توان برای تمام عارضه‌ها و مشکلات مربوط به ناحیه کمر و ستون فقرات استفاده کرد. معمولا این روش در مواردی مانند رفع فتق یا برآمدگی دیسک کمر، بیرون‌زدگی دیسک گردن، پارگی دیسک گردن، درد سیاتیک، تنگی کانال نخاعی و… کاربرد دارد. پیش از هر عمل جراحی شما به عنوان بیمار باید از پزشک متخصص خود در مورد وضعیت فعلی سلامتی و روش درمان مناسب برای رفع مشکل، اطلاعات لازم را درخواست کنید.

همچنین شما باید سؤالات خود در ارتباط با روش جراحی، میزان ریسک‌پذیری، عوارض احتمالی و مدت زمان دوره بهبودی را به شکلی کاملا شفاف و واضح با پزشک متخصص در میان بگذارید. دیسککتومی آندوسکوپی به منظور کاهش دردهای ناشی از دیسک کمر ابداع شد و با توجه میزان ریسک‌پذیری بسیار پایین در گروه جراحی‌های کم تهاجمی قرار گرفت. این روش به شکلی مؤثر بیرون‌زدگی دیسک را درمان کرده خطر حاصل از جراحی‌های سنتی را کاهش می‌دهد.