فهرست
بسیاری از افراد در طول زندگی خود حداقل یک بار دچار کمر درد و گردن درد می‌شوند. البته احتمال دارد موضوع مهمی در بین نباشد و نیاز به درمان جدی وجود نداشته باشد و یا اینکه موضوع جدی باشد و بحث یک عارضه یا آسیب‌دیدگی در میان بوده و نیاز به مراجعه به متخصص و کلینیک‌های درمانی ویژه باشد. حتی ممکن است موضوع فراتر از اینها بوده و نیاز به جراحی یا بررسی یک جراح مغز و اعصاب باشد. به عنوان مثال یکی از مشکلات مرسوم که در ستون فقرات ممکن است رخ دهد، دیسک کمر یا دیسک گردن است که فرد نیاز به مراجعه، بررسی و درمان دارد. طبعاً برای هر یک از ما وقتی مشکلی در زمینۀ سلامتی پیش بیاید، تلاش می‌کنیم تا به بهترین متخصص، بهترین جراح و بهترین مرکز درمانی مراجعه کرده و بیماری خود یا عزیزان‌مان را درمان کنیم. در مورد مشکلات احتمالی در ستون فقرات نیز وضع به همین منوال است. اگر دچار دیسک کمر یا دیسک گردن شده‌اید، آیا می‌دانید بهترین متخصص و بهترین جراح دیسک گردن کیست و مثلاً چه کسی بهترین جراح دیسک گردن تهران است و چه اطلاعاتی در این زمینه لازم است تا بدانید؟
دکتر علیرضا طبیب خوئی
جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات
عضو هیات علمی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران
رتبه اول بورد جراحی مغز و اعصاب ایران
فلوشیپ و مدرس جراحی قاعده جمجمه
با سابقه بیش از هزاران جراحی پیچیده ستون فقرات
رییس بخش جراحی مغز و اعصاب بیمارستان رسول اکرم
رییس مرکز فوق تخصصی مغز و اعصاب طبیب
تلفن جهت تعیین وقت
۰۲۱-۲۲۳۸۸۳۰۱
۰۲۱-۲۲۳۸۸۳۰۲
در زیر تصویری از بیماری میبین که مبتلا به دیک گردن بوده و توسط دکتر طبیب خوئی جراحی شدند
ساختار دیسک‌های گردن
ستون فقرات از ۲۴ استخوان متحرک به نام مهره تشکیل شده است و در قسمت گردنی ستون فقرات، ۷ مهره قرار دارد که وظیفۀ آن‌ها نگهداری سر و خم کردن آن به عقب و جلو و حرکت به طرفین است. این مهره‌ها توسط دیسک‌های گردنی که مانند بالش نرم هستند از هم جدا می‌شوند. دیسک‌های گردنی که در بین مهره‌ها قرار گرفته‌اند همانند ضربه‌گیر عمل کرده و از وارد شدن ضربات به ناحیه گردن و طناب عصبی جلوگیری کرده و مانع ساییدگی مهره‌ها بر هم می‌شوند. در حین انجام حرکاتی همانند دویدن و پریدن ضرباتی به ستون فقرات و گردن وارد می‌شود که توسط دیسک‌های بین مهره‌ای جذب می‌شود.
ستون فقرات دارای طناب‌های عصبی است که از بالا در قسمت مهره‌های گردنی تا پایین در ناحیۀ کمر امتداد دارد و این اعصاب در بخش‌های مختلف مانند دست‌ها و بازوها گسترش می‌یابند. دیسک‌ها نیز که در مرکز خود ژله مانند بوده، حدفاصل مهره‌ها قرار گرفته و دارای بافت مخصوص به خود هستند. بدون وجود دیسک‌ها، مهره‌ها ساختاری سخت و خشک دارند که قابلیت انعطاف‌پذیری ندارند و تنها دیسک‌ها عامل حرکت در مهره‌ها هستند. اتفاقی که می‌افتد این است که با گذشت زمان دیسک‌ها فرسوده شده و تحلیل می‌روند. با کاهش حجم دیسک‌ها، مهره‌ها به هم نزدیک شده و ممکن است بر هم فشار وارد آورده و اجزای بین مهره‌ها نیز تحت فشار قرار می‌گیرند. در بین مهره‌ها ریشه‌های عصبی قرار دارند که با تحلیل بافت غضروفی دیسک‌ها به این ریشه‌های عصبی نیز فشار وارد می‌شود.
دیسک گردن چیست؟
۶ دیسک گردنی در بین مهره‌های گردن واقع شده‌اند که هر دیسک گردنی دارای ۲ جزء است؛ لایۀ خارجی و لایۀ داخلی که لایۀ خارجی نقش محافظتی از بخش داخلی و درونی را به عهده دارد و بخش درونی با بافت ژله‌ای و فیبری خود، حالت انعطاف‌پذیری دیسک را ایجاد می‌کند. معمولاً دیسک‌ها می‌بایست حالت منعطف خود را حفظ کرده تا بتوانند نقش خود را به خوبی ایفاء نمایند و به همین دلیل می‌بایست شکل مایع مرکز دیسک باقی بماند. اما با بالا رفتن سن، دیسک‌ها آب خود را از دست داده و از حالت انعطاف‌پذیری و نرمی آن‌ها کاسته شده و سفت می‌شوند. یک چنین تغییر دژنراتیوی (رو به تخریب و وخامت) باعث ایجاد فتق شده و تمام یا بخشی از هستۀ داخلی دیسک از لایۀ خارجی بیرون زده و بر ریشۀ عصبی یا عصب نخاعی فشار وارد می‌آورد. فتق دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که مرکز ژله مانند دیسک ستون فقرات، از یک ناحیۀ ضعیف در دیوارۀ بیرونی سخت پاره می‌شود، شبیه به کرمی که از یک دونات ژله‌ای خارج می‌شود، یا اینکه ممکن است در اثر ضربه این اتفاق رخ دهد.
فتق دیسک ممکن است حاد یا مزمن باشد و شکل مزمن زمانی رخ می‌دهد که به عنوان بخشی از روند پیری، دیسک خشک و تحلیل رفته شده باشد. در فتق دیسک مزمن علائم به شکل مؤذیانه و تدریجی ظاهر می‌شوند. در فتق حاد، برخلاف شکل مزمن، در اثر یک ضربه یا تروما این حالت روی داده و در اثر پاره‌گی ناگهانی دیوارۀ خارجی، هسته داخلی بیرون می‌زند و قطعاً علائم به شکل ناگهانی ایجاد می‌شوند.
در شکل مزمن معمولاً با افزایش سن در دهۀ سوم به بعد، ممکن است فتق دیسک که در بین عوام به دیسک گردن مصطلح است رخ دهد. این مشکل در بین زنان ۶۰% بیشتر از مردان رایج بوده و در اغلب موارد در سنین بین ۵۰ تا ۶۰ سالگی بروز پیدا می‌کند. دیسک گردن امکان ترمیم خود را ندارد و در نتیجه درد گردن یا بازو، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن ممکن است زمانی ایجاد شود که مواد خارج شده از دیسک به عصب نخاعی فشار وارد کند. جالب است بدانید مواد هستۀ ژله‌ای دیسک مانند یک تحریک‌کنندۀ شیمیایی، اعصاب نخاعی را تحریک می‌کند.
تشخیص دیسک گردن
معمولاً به دلیل گسترش اعصاب نخاعی در دست‌ها و بازوها، فتق دیسک گردن باعث ایجاد درد، اسپاسم، گزگز و بی‌حسی در بازوها و همچنین گرفتگی در تیغۀ شانه شود و در هنگام چرخاندن سر و گردن درد ایجاد شود. البته میزان درد و مشکل بستگی به شدت فتق و بیرون‌زدگی فتق و برآمدگی دیسک دارد.
با استفاده از رادیوگرافی ساده می‌توان نزدیکی مهره‌ها را مشاهده کرد ولی نمی‌توان فتق دیسک را بررسی کرد. پزشک با معاینه و استفاده از تصویربرداری غیرتهاجمی مانند ام آر آِی نمای دقیقی از ستون فقرات، بافت‌های نرم و اعصاب و دیسک‌ها بدست آورده و می‌تواند تشخیص دهد کدام دیسک آسیب دیده و آیا به اعصاب فشار وارد آمده یا خیر. البته پزشکان از سی‌تی اسکن ، میلوگرام و نوار عصب و عضله نیز برای تشخیص استفاده می‌کنند. در الکترومیوگرافی وضعیت عصب بررسی می‌شود و تحت فشار قرار گرفتن و آسیب آن مشخص می‌گردد.
درمان‌های دیسک گردن
گاهی اوقات مشکل بوجود آمده خفیف است و در موارد خفیف، درمان غیر جراحی و محافظه‌کارانه توصیه می‌گردد که شامل استراحت، مسکن، ماساژ، فیزیوتراپی، آب‌درمانی و تزریق نخاعی است که به عنوان اولین قدم برای بهبودی به‌کار می‌روند.
درمان غیرجراحی دیسک گردن
اگر بخواهیم درمان‌های غیرجراحی را برشمریم که معمولاً به عنوان اولین روش‌های درمانی توصیه می‌شوند، می‌توانیم آن‌ها را بدین ترتیب برشمریم؛
- خود مراقبتی؛ استراحت، استفاده از گرما یا یخ در رفع درد و التهاب و مصرف داروهای بی‌نسخه
- داروی خوراکی یا تزریقی؛ داروهای مسکن؛ داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (ایبوبروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک و پیروکسیکام) و استروئیدی (داروهای دارای کورتون مانند دگزامتازون) و شل‌کننده‌های عضلانی مانند متوکاربامول
- تزریق استروئید؛ تزریق استروئیدها به عنوان ضد التهاب می‌بایست با فیزیوتراپی و برنامه‌های ورزشی همراه باشد.
- فیزیوتراپی؛ هدف از فیزیوتراپی اصلاح حرکات و تقویت عضلات است. اکثر افراد در ۶ هفته بهبود می‌یابند و به فعالیت عادی باز می‌گردند، ولی اگر علائم ادامه یابد، ممکن است جراحی توصیه شود. در موارد حاد پارگی حلقۀ دیسک اتفاق می‌افتد و گاهی حتی تکه‌ای از حلقه جدا شده و در کانال نخاعی قرار می‌گیرد.
- درمان‌های کل‌نگر؛ این گروه از درمان‌ها که به عنوان درمان‌های مکمل نیز معروف هستند، شامل طب سوزنی، هومیوپاتی، یوگا، طب فشاری، کاریوپراکتیک و مدیتیشن و مواردی از این دست هستند.
جراحی دیسک گردن
در مواردی که شدت ضایعۀ وارد شده به دیسک حاد و شدید است، درمان‌های غیرجراحی و محافظه‌کارانه کافی نیستند و نیاز به درمان از طریق جراحی است. در جراحی مواردی مانند شدت آسیب وارده و سن بیمار و سایر مشکلات پزشکی او مد نظر قرار می‌گیرد.
رایج‌ترین روش جراحی دیسک، جراحی دیسک گردن از طریق قدام است که از جلوی گردن صورت می‌گیرد. البته در برخی موارد مانند تنگی کانال نخاعی گردن در ناحیۀ گردن ممکن است جراح ستون فقرات تصمیم به جراحی از قسمت پشت گردن بگیرد.
جراحی دیسک گردن
جراحان بسیاری هستند که برای معالجه فتق دیسک می‌توان به آن‌ها مراجعه کرد. اما خوب قطعاً گزینه‌های متفاوتی هستند و بهترین جراح دیسک گردن تهران عملکرد متفاوتی دارد. برای آشنا شدن با عملکرد بهترین جراح دیسک گردن تهران بهتر است با انواع جراحی آشنا شویم.
اگر بخواهیم انواع جراحی دیسک گردن را معرفی کنیم، این موارد هستند؛
دیسککتومی‌گردنی قدامی با فیوژن (ACDF) ؛ دیسککتومی به معنای برداشتن دیسک آسیب دیده در نواحی مختلف ستون فقرات است. در این روش با ایجاد برشی کوچک در جلوی گردن بخش پاره یا تکه شده از دیسک که به عصب فشار وارد می‌آورد، برداشته می‌شود. بعد از آن فضای دیسک با مواد استخوانی پر شده و در این جراحی از فیوژن به عنوان فرآیند به هم پیوستن استخوان‌ها و مهره‌ها نیز استفاده می‌کنند. در نتیجه مهره‌ها در ناحیه‌ای که دیسک برداشته شده است ثابت می‌شوند.
جایگزینی دیسک مصنوعی؛ تعویض دیسک مصنوعی یا آرتروپلاستی کامل دیسک گردن یک روش جراحی نوآورانه است که دیسک دژنراتیو آسیب دیده را برداشته و دیسک مصنوعی را جایگزین آن می‌کند. در این روش دیسک مصنوعی حرکت مهره را محدود نکرده و امکان حرکت گردن وجود خواهد داشت.
دیسککتومی میکروآندوسکوپی؛ در این روش که تقریباً جدید است از طریق یک برش بسیار کوچک با وارد کردن لوله‌ای کوچک بخش‌های آسیب دیده خارج می‌شود و جراح از طریق دوربین آندوسکوپ یا میکروسکوپ اجزای موجود در محل جراحی را مشاهده کرده و جراحی را انجام می‌دهد. در نتیجه عوارض جراحی کمتر و دوره نقاهت کوتاه‌تر است.
دیسککتومی‌گردنی خلفی؛ همانطور که مشخص است در این روش از پشت گردن برشی کوچک ۱ تا ۲ اینچی ایجاد شده و از آن طریق بخشی از دیسک که به عصب فشار وارد آورده است، برداشته می‌شود و ضمناً فضای بیشتری برای عصب باز می‌شود تا در آینده مجدد تحت فشار قرار نگیرد.
عوارض و مراقبت‌های پس از جراحی
پس از انجام جراحی‌های دیسک گردن و خصوصاً دیسککتومی عموماً بیماران عوارض خاصی ندارند، اما به هر حال مانند هر عمل جراحی دیگری ممکن است عوارضی مانند خونریزی یا عفونت پس از جراحی رخ دهد. بعد از انجام جراحی به جهت مراقبت، جراح دستوراتی را به بیمار می‌دهد که می‌بایست رعایت شود. اکثر بیماران بعد از گذشت ۲۴ ساعت از جراحی، مرخص می‌شوند، ولی توصیه می‌شود بین ۴ تا ۶ هفته از نشستن‌های طولانی مدت و رانندگی کردن و بلند کردن اجسام سنگین و یا انجام تمرینات ورزشی سخت خودداری شود.
بعد از انجام جراحی ریسک پاره‌گی مجدد دیسک بسیار پایین و تقریباً نادر است و عموم بیماران مشکلی نخواهند داشت.
بهترین جراح دیسک گردن تهران
در بالا انواع جراحی دیسک گردن را معرفی کردیم. در مواردی که فتق دیسک گردن حاد بوده و درمانی غیر از جراحی ندارد یا اینکه درمان‌های غیر جراحی مشکل را برطرف نمی‌سازد، راه باقی مانده جراحی است که برای انجام آن می‌بایست کار را به جراحی حرفه‌ای و ماهر سپرد.
دقت و ریزبینی و همچنین دانش و مهارت پزشک متخصص و جراح در تشخیص و در انجام عمل جراحی بسیار تعیین کننده بوده و باعث می‌شود تا نتیجۀ جراحی رضایت‌بخش بوده و برای بیمار آرامش و راحتی بیشتری ایجاد نماید. در چنین مواردی که جراحی‌های ستون فقرات نیاز به نظر و تشخیص دقیق دارد و نیاز است تا بیمار به پزشک خود و تسلط او در تشخیص و جراحی اطمینان و اعتماد داشته و با خیال راحت انجام جراحی را بپذیرد. کما اینکه عمل جراحی دیسک گردن مانند هر عمل جراحی دیگری نیاز به نظارت و مراقبت دقیق پزشک بعد از انجام جراحی نیز دارد.
نتیجه گیری و جمع بندی
برای انتخاب بهترین جراح دیسک گردن تهران باید نکاتی را مدنظر داشته باشید که مهم هستند. در این مقاله گفتیم که روش‌های غیرتهاجمی و محافظه‌کارانه برای درمان فتق دیسک گردن نیز وجود دارد و به نوعی جراحی آخرین راه و مرحله برای درمان است. لذا علاوه بر اینکه می‌بایست از تبهر و مهارت جراحی که انتخاب می‌کنید مطمئن باشید، می‌بایست به این نکته نیز توجه داشته باشید که جراح شما به عنوان بهترین جراح دیسک گردن تهران، به راه‌های دیگر نیز معتقد باشد و جراحی را تنها راه درمان نداند. بدین معنی که برخی مشکلات دیسک گردن ممکن است با روش‌هایی که در بالا ذکر شد بهبود یابند و نیاز به جراحی نداشته باشند؛ بنابراین بهتر است جراح شما تمامی راه‌هایی که ممکن است مؤثر واقع شوند را پیشنهاد و توصیه کند و در نهایت به عنوان آخرین راه جراحی را لازم بداند. البته پرواضح است پزشکانی که تعهد و تخصص را هر دو با هم دارند، قطعاً و یقیناً خود آگاه به این موارد هستند.