فهرست
جراحی دیسک گردن به منظور خروج دیسک بیرون زده و کاهش فشار ناشی از دیسک گردن بر روی نخاع گردنی و جایگزینی آن با دیسک مصنوعی و یا پروتز انجام میشود . و معمولاً زمانی تجویز میگردد که راهکارهای درمانی دیگر تاثیری بر بهبود وضعیت بیمار نداشته باشد . با توجه به مشکلاتی که بیماری دیسک گردن برای افراد ایجاد میکند و با توجه به عوارض دشواری که افراد با این عارضه متحمل میشوند، میتوان گفت عمل جراحی دیسک گردن برای بسیاری از افراد به مثابه نجات بخشی از دردهای فراوان است و از این رو اهمیت ویژهای در جراحی ستون فقرات دارد. در این مطلب قصد داریم درباره دیسک گردن ، جراحی دیسک گردن و عوارض آن صحبت کنیم .
دیسک گردن و بیرون زدگی دیسک گردن چه معنی دارد ؟
دیسک گردن یک ماده غضروفی نرم و منعطف تخم مرغ شکل در ستون فقرات است که وظیفه اصلی آن جذب فشارهای وارده بر مهرهها و جلوگیری از اصطکاک آنان است. هر دیسک بین مهرهای، از دو بخش حلقه دیسک و هسته دیسک تشکیل میشود و محل قرارگیری آن به طور دقیق در حد فاصل برآمدگی قدام و برآمدگی خلفی در جوار کانال نخاعی است. جنس حلقه دیسک از نوع فیبری غضروفی (فیبروکارتیلاژ) و جنس هسته آن ژله مانند و از ساخته شده از آب، کلاژن و گلیکوپروتئین است.
در حالت طبیعی، حلقه دیسک محاط بر هسته آن است و به صورتی قابل انعطاف در برابر حرکات گردن و فشارها وارده بر مهره گردن واکنش نشان داده و باعث جذب آنها میشود. اما در برخی مواقع در صورت بروز یک حادثه یا وارد آمدن یک فشار غیر منتظره، حلقه دیسک ممکن است دچار فتق یا پارگی شده و مایع موجود در هسته دیسک به محیط بیرونی آن درز کند. در این حالت، کانال نخاعی که از رشتههای عصبی متعدد تشکیل میشود، ممکن است تحت تاثیر این عارضه قرار گرفته و سیگنالهای درد را به مغز منتقل کند. به همین دلیل هم هست که افراد مبتلا به این عارضه ممکن است درد شدید گردن، سوزن سوزن شدن دست و پا، بیحسی موضعی بدن، اختلال در تکلم، اختلال در تعادل و راه رفتن و حتی اختلال در کنترل ادرار و مدفوع پیدا کنند.
از آنجایی که وظیفه دیسکهای بین مهرهای، جذب فشارها و جلوگیری از انتقال آنان به سیستم اعصاب است، بدیهی است که در صورت بروز فتق دیسک یا هر گونه آسیبی به آن، سیستم اعصاب و کانال نخاعی انسان تحت فشار قرار گرفته و دچار التهابات عصبی میشود؛ از آنجایی که شبکه اعصاب بدن به طور پیچیده و در هم تنیدهای به یکدیگر متصل هستند، عوارض و دردهای ناشی از این عارضه ممکن است متعدد و بعضاً بدون ارتباط به هم باشند. در ادامه درباره انواع مشکلاتی که ممکن است برای دیسک گردن به وجود آید صحبت کرده و روشهای درمانی آنها را نیز با هم مرور خواهیم کرد.
چه زمانی جراحی دیسک گردن نیاز است ؟
جراحی دیسک گردن همیشه بهترین گزینه نیست! گاهی ممکن است به کمک دارو، فیزیوتراپی و دیگر روشهای درمانی، مشکل به وجود آمده قابل حل باشد.اما در صورتی که هیچ یک از روش ها به حل مشکل بیمار کمک نکرد جراحی دیسک گردن مطرح میشود .
جراحی دیسک گردن
اگر در جراحی های مغز و اعصاب بخواهیم یک عمل را به عنوان کم دردسرترین، کم عارضه ترین و موثرترین عمل جراحی نام ببریم، جراحی دیسک گردن خواهد بود. گرچه هیچ عمل جراحی بیخطر نیست اما ریسک عفونت و عدم پاسخ به جراحی در این عمل بسیار کم بوده و درد مراقبت بعد از عمل دیسک گردن حداقل است.
انواع جراحی دیسک گردن
عمل جراحی دیسک گردن ممکن است با اهداف مختلفی صورت گیرد. گاهی ممکن است برای خارج کردن مایع هسته دیسک از کانال نخاعی و یا تداخل ایجاد شده در نخاع این عمل انجام گیرد و گاه به دلیل ایجاد خار استخوانی در ناحیه عمل جراحی برای برداشتن خار استخوانی انجام میشود. همچنین در صورت از بین رفتن دیسک و عدم توانایی بدن در بازسازی آن، ممکن است عمل جراحی با هدف تعویض دیسک گردن و قرار دادن دیسک مصنوعی از جنس پروتز انجام شود. در تمام موارد فوق، عمل جراحی دیسک گردن میتواند به دو صورت زیر انجام گیرد:
جراحی قدامیگردن: در این عمل برشی کوچک در جلوی گردن معمولا داخل یکی از چینهای گردن داده میشود که تاثیری در زیبایی ظاهری بیمار هم نداشته باشد. از کنار مری و نای، دسترسی به دیسک گردن فراهم میشود و بعد از برداشتن دیسکی که خراب شده، پروتز با یا بدون استخوان جایگزین میگردد.
جراحی خلفی گردن: جراحی خلفی که به آن دیسککتومی خلفی نیز گفته میشود، زمانی انجام میگیرد که پزشک جراح با توجه به نتایج آزمایشات و تصاویر، دسترسی به محل آسیب را از پشت گردن آسانتر ببیند و جراحی را از ناحیه پشت سر انجام دهد. هدف تفکیک جراحی دیسک گردن به دو نوع خلفی و قدامی، فقط و فقط تهاجم کمتر در بدن و شکافت بافتهای کمتر است. بنابراین تشخیص پزشک برای اینکه کدام نوع جراحی را انجام دهد، در عوارض جراحی تاثیر بهسزایی خواهد داشت.
عوارض جراحی دیسک گردن
عوارض جراحی دیسک گردن , گرچه جراحی دیسک گردن از کم خطرترین عملهای جراحی مغز و اعصاب بشمار میرود اما قطعا این عمل هم بیخطر نیست. از عوارض شایع میتوان گرفتگی صدا را نام برد. این عارضه در اثر کشش یک عصب مربوط به حنجره در زمان جراحی اتفاق میافتد و در بیش از نوددرصد موارد طی شش ماه برطرف میگردد و در درصد اندکی ممکن است پایدار باشد.
این موضوع در مورد افرادی که نیازمند صدای خود برای حرفه و ادامه زندگی هستند مانند خوانندگان مهمتر جلوه میکند و حتی ممکن است تکنیک جراحی را تغییر داده و جراحی از پشت گردن انجام شود.
از عوارض کمتر شایع و کم خطر دیگر میتوان اختلال موقت بلع، سوزش و درد در گلو را نام برد.
اما بدترین عارضه ممکن شاید آسیب نخاعی باشد گرچه این اتفاق بسیار بسیار نادر رخ میدهد و اگر کسی نیاز به جراحی داشته باشد و از ترس چنین عارضهای زیر بار عمل مورد ممکن است خود دیسک این رخداد تلخ را رقم بزند. عارضه نخاعی در گردن سبب ضعف و از کارافتادن دستها و پاها و اختلال کنترل دفع میشود. عارضه مهم دیگر که آن هم بسیار ناشایع است آسیب مری بوده که نیازمند ترمیم در اسرع وقت و درمان انتیبیوتیکی برای پرهیز از گسترش خطرناک عفونت منتشر شونده از ترشحات مری است.
مراقبتهای بعد از جراحی دیسک گردن
در صورتی که جراحی دیسک گردن انجام داده باشید، باید برای مدت مشخصی تحت نظر پزشک خود، مراقبتهای ویژهای انجام دهید تا عمل جراحی انجام شده به نتیجه مطلوب برسد. این مراقبتها شامل رعایت رژیم غذایی، استفاده از بریسهای مخصوص در تمام طول شبانه روز، جلوگیری از حرکت اضافه در گردن، آب درمانی، ماساژ درمانی و فیزیوتراپی خواهد بود.
بسته به نوع جراحی انجام شده و عارضهای که توسط عمل جراحی درمان شده، مدت زمان این مراقبتها و همچنین مدت زمان بستری شما در بیمارستان پس از عمل، متفاوت خواهد بود. بنابراین بهترین توصیه برای همه افراد این است که آنچه پزشک متخصص شما درباره مراقبتهای طول درمان به شما میگوید، متعهدانه انجام دهید تا پس از به دست آمدن نتیجه مطلوب از جراحی، کیفیت زندگی خود را باز یافته و از شر عوارض موجود خلاصی یابید.
جراحیهای کم تهاجمی یا بسته دیسک گردن
بعد از انجام درمانهای دارویی، استراحت و درمانهای تکمیلی مثل فیزیوتراپی و آب درمانی، گاهی درد بیمار همچنان پابرجاست اما به دلایل مختلف مثل شدید نبودن بیرون زدگی دیسک، تخفیف نسبی علائم و یا خطرناک بودن بیهوشی برای بیمار، پزشک معالج انجام جراحی را به صلاح نمیداند و توصیه به درمانهای کم تهاجمی میشود. البته به دلیل موفقیت بسیار بالا و خطر پایین جراحی، نیاز به این درمانها در مورد دیسک گردن بسیار کمتر از دیسک کمر است اما در مواردی این درمانها هم بکار میروند. از جمله آنها میتوان تزریق مواد ضدالتهاب در اطراف ریشه عصبی درگیر (بلوک ریشه یا عصب)، جراحی لیزری، تزریق دیسکوژل و اوزون را نام برو که معمولا در مواردی که شدت بیرون زدگی و درد بیمار در حد انجام جراحی باز نیست بکار میروند.
جراح دیسک گردن
زمانی بیمار با توجه به مشکلاتی که ناشی از بیرون زدگی دیسک گردن برایش به وجود آمده نیاز به جراحی پیدا میکند ، پیدا کردن بهترین جراح دیسک گردن یکی از دغدغه های بیمار و خانواده بیمار میشود .
دکتر علیرضا طبیب خوئی جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات با سابقه هزاران جراحی دیسک گردن پذیرای شما بیماران گرامی میباشند .
جمع بندی و نتیجه گیری
عمل جراحی دیسک گردن ممکن است به منظور حل مشکل پارگی حلقه دیسک گردن، مستهلک شدن آن و یا ایجاد خار استخوانی به دلیل خروج مایع هسته دیسک از حلقه آن و تداخل با کانال نخاعی اعصاب انجام شود و معمولاً زمانی تجویز میشود که یا عوارض ناشی از فتق دیسک بسیار شدید و خطرناک باشد و یا دارو درمانی و تزریقها و درمان با لیزر، جوابگو نبوده باشد. این عمل جراحی بسته به تشخیص پزشک میتواند از جلو یا پشت گردن انجام شود که به آن دیسککتومی قدامی و خلفی گفته میشود و مراقبتهای ویژه پس از عمل جراحی نیز به اندازه خود عمل جراحی مهم و حیاتی خواهند بود. بنابراین اگر بسته به تشخیص پزشک، مورد عمل جراحی دیسک گردن قرار گرفتید، توصیه میکنیم که تمامی مراقبتهای تجویز شده پزشک خود را متعهدانه انجام دهید تا نتیجه عمل، مطلوب واقع شود.