تومور سی پی انگل یکی از تومورهای مغزی شایع است . در گذشته، تشخیص تومورهای سی پی انگل به راحتی امکان پذیر نبود و در نتیجه به ندرت درمان می‌شدند. اما امروزه به سبب پیشرفت‌های خوبی که در روش‌های تشخیص، درمان و جراحی تومور سی پی انگل حاصل شده است؛ تقریبا همه تومورهای سی پی انگل تشخیص داده شده و نتیجه بیشتر جراحی ها، به طور کامل رضایت بخش است. در ادامه قصد داریم به بررسی این نوع تومور مغزی و شیوه‌های درمان و جراحی آن بپردازیم.
تومور مغزی سی پی انگل (Cp angle) چیست؟
سی پی انگل (CP Angle) که به طور خلاصه به آن CPA نیز گفته می‌شود یک فضای مثلثی شکل است که در پشت بخش هرمی مغز قرار گرفته است. ناحیه سی پی انگل اهمیت زیادی دارد، چرا که بخش‌های مهمی از مغز شامل برخی اعصاب مغزی، عصب صورت، کانال شنوایی، سرخرگ‌های مخچه و غیره در آن قرار دارند. از این رو، این ناحیه بخش مهمی از مغز محسوب شده و هرگونه مشکل و یا آسیب به آن می‌تواند مشکلات مختلفی برای فرد ایجاد کند.
تومور مغزی سی پی انگل یا سندرم سی پی انگل یک نوع تومور مغزی خوش خیم است که در عصب هشتم جمجمه ایجاد می‌شود و دلیل آن رشد کند سلول‌های شوآن (Schwann) است. تومور سی پی انگل سرطانی نیست و قابل درمان است؛ اما ممکن است در موارد نادری، این تومور به سرعت رشد کرده و به اندازه‌‌ای بزرگ شود که به مغز فشار وارد کند و در نتیجه عملکرد‌های حیاتی مغز را تحت تاثیر قرار دهد. در این صورت وضعیت بیمار بسیار خطرناک بوده و مشکلاتی را برای او ایجاد می‌‌کند که باید به سرعت فرآیند درمان آغاز شود.
علت بروز تومور سی پی انگل چیست؟
علت بروز تومور سی پی انگل هنوز ناشناخته است و در بیشتر موارد این مشکل بدون هیچ علت خاصی رخ می‌دهند. با این حال، به نظر می‌‌رسد وضعیت ژنتیکی افراد تنها عاملی است که می‌تواند احتمال ابتلا به این نوع تومور را افزایش دهد. به عنوان مثال، افرادی که به بیماری ژنتیکی نورو فیبروماتوز نوع 2 مبتلا هستند، مستعد ابتلا به تومور سی پی انگل نیز خواهند بود. نوروفیبروماتوز نوع ۲، نوعی جهش ژنتیکی است که از پدر یا مادر مبتلا، به کودک منتقل می‌شود. همچنین، ممکن است این مشکل در اثر مواردی چون امواج تلفن همراه یا وجود پارازیت‌ها اتفاق بیفتد.
انواع تومور سی پی انگل
پیش از آنکه جراحی تومور سی پی انگل انجام شود، باید نوع آن مشخص گردد. به طور کلی، تومورهای سی پی انگل را میتوان به دو دسته زیر تقسیم کرد.
- تومورهای منفرد
این نوع تومور‌ها در یک نیم کره مغز ایجاد می‌شوند و به همین دلیل به تومور یک طرفه نیز معروف هستند. تومورهای منفرد معمولا در میان سالی ایجاد می‌شوند.
- تومورهای مرتبط با نوروفیبروماتوز نوع ۲
این نوع تومور‌ها در دو نیم کره مغز ایجاد شده و به همین دلیل به تومور دو طرفه هم معروف هستند. این مشکل بیشتر به شکل نوروم آکوستیک در افراد جوان‌تر با سابقه ژنتیکی دیده می‌شود.
نشانه‌های تومور سی پی انگل
شناسایی و تشخیص درست و به موقع این نوع تومور اهمیت زیادی دارد تا در صورت نیاز، به سرعت برای جراحی تومور سی پی انگل اقدام شود. تشخیص این نوع تومور معمولا توسط جراح مغز و اعصاب صورت می‌گیرد. نشانه‌های اولیه این مشکل چندان مشخص و قابل تفکیک با دیگر بیماری‌ها نیست و ممکن است سال‌ها طول بکشد تا خود را نشان دهد. در واقع، میتوان گفت این مشکل به صورت تدریجی خود را نشان می‌دهد. تومور سی پی انگل در ابتدا بیشتر روی شنوایی و تعادل بیمار اثر می‌‌گذارد اما اگر رشد کرده و بخش‌های دیگری از مغز و عضلات صورت را نیز تحت تاثیر قرار دهد، عوارض بیشتر و شدیدتری خواهد داشت. برخی از شایع ترین نشانه‌های این نوع تومور مغزی به شرح زیر است:
- کم شنوایی یا از دست دادن قدرت شنوایی (به صورت تدریجی و یا یک باره)
- شنیدن صدای وز وز یا زنگ زدن در گوش (علائم می‌تواند در یک گوش یا هر دو گوش مشاهده شود)
- سر گیجه
- سر درد
- خواب آلودگی
- عدم تعادل
- بی حسی صورت
- بروز ضعف در عضلات صورت
- مشکلات بینایی مانند دو بینی
- مشکلات بلع
روش‌های تشخیص تومور سی پی انگل
تشخیص این بیماری در مراحل اولیه چندان آسان نیست. برای این منظور در ابتدا بیمار توسط پزشک معاینه می‌شده و از او میخواهند به پرسش‌هایی پاسخ دهد. همچنین وضعیت شنوایی بیمار هم باید مورد بررسی قرار گیرد. سپس آزمایش‌هایی به شرح زیر برای بیمار تجویز می‌شود:
آزمون شنوایی سنجی
از آنجا که مشکلات شنوایی در میان این دسته از بیماران بسیار شایع است، آزمون شنوایی سنجی برای تشخیص تومور سی پی انگل توسط کارشناس شنوایی سنجی انجام می‌شود. در این آزمون، بیمار در یک اتاقک مخصوص قرار می‌گیرد و صدا‌هایی با میزان بلندی متفاوت برای او پخش می‌شود. سپس از بیمار میخواهند تا در صورت تشخیص صدا دکمه مخصوصی را فشار دهد. با استفاده از این روش میتوان میزان شنوایی بیمار را تشخیص داد.
تصویر برداری ام آر آی (MRI)
استفاده از آزمون شنوایی سنجی به تنهایی برای تشخیص تومور سی پی انگل کافی نیست و کاهش قدرت شنوایی دلیل کافی برای ابتلا به آن نیست. معمولا متخصصان مغز و اعصاب برای تشخیص بهتر و دقیق تر، از روش‌های تصویر برداری مغزی مانند ام آر آی نیز بهره می‌برند. البته بیان این نکته لازم است که اگر تومور به اندازه ۱ تا ۲ سانتی متر رسیده باشد، قابل تشخیص است؛ در غیر این صورت، این روش کارایی ندارد!
روش‌های درمان تومور سی پی انگل
روش‌های درمان این نوع تومور زیر نظر جراح مغز و اعصاب دنبال می‌شود. پس از تشخیص دقیق نوع تومور، روش‌های درمان شامل روش جراحی تومور سی پی انگل و غیر جراحی بر اساس عواملی چون نوع تومور، محل، اندازه، منشا، میزان گسترش، گرید، عوارض و دیگر موارد تعیین خواهد شد. افزون بر این، عوامل دیگری مانند سن، وضعیت سلامت عمومی و توان بدنی بیمار نقش مهمی در انتخاب نوع درمان خواهند داشت.
به طور معمول اگر تومور سی پی انگل کوچک باشد، در ابتدا تنها با تصویر برداری‌های منظم و دوره‌ای به مراقبت و پایش آن می‌پردازند. اما در صورتی که تومور بزرگ بوده و عوارض ناشی از آن زیاد باشد، از روش‌های درمانی دیگر مانند عمل جراحی تومور سی پی انگل و شیمی درمانی یا پرتو درمانی استفاده می‌کنند. در این بخش برخی از مهم‌ترین شیوه‌های درمانی این نوع تومور معرفی شده‌اند. بیان این نکته لازم است که عمل جراحی تومور سی پی انگل مطمئن‌ترین و اصلی‌ترین روش درمان است.
دارو درمانی
دارو‌های مورد استفاده در درمان این مشکل که بیشتر آرام بخش هستند، معمولا برای کاهش علائم و عوارض ناشی از تومور کاربرد دارند. دارو به روش‌های مختلف خوراکی یا تزریقی بر اساس تشخیص پزشک در دوره درمان مورد استفاده بیماران قرار می‌گیرد. البته توجه داشته باشید که این دارو‌ها حتما باید با تجویز پزشک مغز و اعصاب مصرف شود؛ چرا که ممکن است، مصرف برخی دارو‌ها وضعیت بیمار را بدتر نماید و یا به سلامتی او آسیب جدی وارد کند.
جراحی تومور سی پی انگل
به طور معمول از جراحی تومور سی پی انگل برای درمان این مشکل استفاده می‌شود. این جراحی به منظور تخلیه کامل تومور تا جای ممکن و آزاد سازی اعصاب شنوایی و صورت انجام می‌شود. از انواع روش جراحی تومور سی پی انگل میتوان برای درمان این بیماری استفاده کرد.
جراحی تومور سی پی انگل می‌تواند دارای عوارضی چون مشکلات تعادلی، خون ریزی در محل جراحی، عفونت، التهاب، سر درد، کاهش شنوایی، ضعف عضلات صورت و غیره باشد که همه این موارد به راحتی قابل درمان و کنترل هستند. همچنین، بسیاری از این مشکلات با استراحت در خانه و عدم انجام فعالیت‌های بدنی سنگین تا چند روز پس از عمل جراحی، قابل پیشگیری هستند.
شیمی درمانی
شیمی درمانی بیشتر برای تومورهای بدخیم و سرطانی سی پی انگل تجویز می‌شود. علاوه بر این، در مواردی که تومور نزدیک به نواحی حساس مغزی یا اعصاب صورت بیمار قرار دارد، ممکن است امکان تخلیه آن به طور کامل از طریق جراحی تومور سی پی انگل وجود نداشته باشد. به همین دلیل، پس از جراحی ممکن است از روش‌های شیمی درمانی و یا پرتو درمانی نیز استفاده شود. برخی از تومور‌ها با گرید پایین را نیز میتوان با شیمی درمانی و پرتو درمانی کنترل کرد.
پرتو درمانی
پرتو درمانی برای از بین بردن تومورهای کوچک و درمان افراد کهن سال کاربرد دارد. در این روش سعی می‌شود تا با استفاده از اشعه گاما از بزرگ شدن تومور و پیشرفت آن جلوگیری شود. از این طریق به حفظ قدرت شنوایی و عملکرد اعصاب صورت بیمار کمک می‌شود. برای تومورهای بزرگ، غالبا از روش‌های جراحی تومور سی پی انگل استفاده می‌شود.
پرتو درمانی می‌تواند بسیار زمان بر باشد و ماه‌ها و حتی سال‌های زیادی به طول انجامد. پزشک در طول دوره درمان می‌بایست با انجام آزمایش‌های شنوایی سنجی و عکس برداری مغزی، وضعیت بیمار را تحت نظر داشته و نتایج پرتو درمانی را بر روی وضعیت سلامتی بیمار بررسی نماید. همان طور که جراحی تومور سی پی انگل عوارضی دارد، این روش هم ممکن است با عوارضی چون کاهش شنوایی، عدم تعادل، بی حسی و ضعف عضلات صورت همراه باشد.
