جراحی تومور های مغزی یک روش تهاجمی برای درمان است که توسط متخصصان خبره انجام میشود. پیش از این که برای جراحی تومور مغزی اقدام کنید، باید آگاهی لازم در مورد شرایط بعد از جراحی و مراقبتهای بعد از جراحی تومور مغزی مورد نیاز در مورد آن را داشته باشید. در بسیاری از مواقع میتوانید از جراح تومور مغزی خود بخواهید تا در مورد اتفاقاتی که ممکن است رخ دهد با شما صحبت کند. با این حال در این عنوان قصد داریم تا به طور کامل توضیح دهیم که بعد از جراحی تومور مغزی چه اتفاقی میافتد و چه مراقبتهایی برای بعد از جراحی باید در نظر گرفته شود.
بلافاصله بعد از جراحی تومور مغزی
بعد از جراحی حدود یک ساعت به اتاق ریکاوری منتقل خواهید شد. سپس به بخش جراحی مغز و اعصاب میروید؛ جایی که آزمایشهای عصبی مانند چکهای رفلکس و پاسخ دادن به سؤالات را برای بررسی نحوه عملکرد مغزتان انجام خواهید داد. به عنوان شخصی یک جراحی مغزی را پشت سر گذاشته است، در 12 تا 24 ساعت اول پس از عمل به دقت تحت نظر خواهید بود. به این منظور برای یکی دو روز اول، بیمار در بخش مراقبتهای ویژه بستری میشود.
روی سر در ناحیه جراحی بانداژ یا پانسمان قرار میگیرد و کاملاً طبیعی است که سر پس از جراحی دردناک، متورم یا کبود شده باشد. به این منظور برای شما مسکن و استروئید برای کمک به کاهش تورم تجویز میشود. اغلب افراد میتوانند در روز اول پس از عمل از رختخواب بلند شوند و به اطراف حرکت کنند. بسته به نظر پزشک ممکن است 3 تا 10 روز در بیمارستان بمانید. مدت اقامت در بیمارستان بستگی به این دارد که آیا بیمار بعد از جراحی دچار مشکل یا عوارض جانبی میشود یا خیر.
چه مواردی بعد از جراحی تومور مغزی باید بررسی شود؟
بعد از جراحی تومور مغزی، مراقبتهای ویژهای باید از بیماران انجام شود. این مراقبتها معمولاً توسط پزشک یا پرستار انجام میشود. در اینجا برخی از مهمترین پارامترهای ارزیابی سلامت بیماران آورده شده است.
بررسیها و مشاهدات عمومی
پرستاران به طور منظم تنفس، فشار خون، نبض، دما، اندازه مردمک، قدرت و عملکرد دست و پا را بررسی میکنند. همچنین برای ارزیابی سطح هوشیاری از شما سوالاتی پرسیده میشود. به این فرآیندها، مشاهدات عصبی میگویند. آنها بررسی میکنند که چگونه مغز و بدن شما پس از جراحی بهبود مییابند.
بررسیهای نخاعی
اگر نخاع یا قسمتهای مرتبط با نخاع در مغز را تحت عمل جراحی قرار داده اید، پرستاران به طور منظم حرکات و احساس در بازوها و پاهای شما را بررسی میکنند. ممکن است لازم باشد ۲ تا ۵ روز روی تخت دراز بکشید تا زخم به طور کامل بهبود یابد. فیزیوتراپیست به شما کمک میکند یاد بگیرید که چگونه غلت بزنید و چگونه با خیال راحت از رختخواب خارج شوید تا زخم آسیب نبیند.
جورابهای فشاری
برای جلوگیری از تشکیل لختههای خون در دوران نقاهت پس از جراحی، باید جورابهای فشاری روی پاهای خود بپوشید. اگر در پاهای خود درد یا تورم دارید یا به طور ناگهانی دچار مشکل در تنفس شدید، به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید.
سردرد و حالت تهوع
ممکن است بعد از عمل سردرد یا حالت تهوع داشته باشید. هر دو را میتوان با دارو درمان کرد.
توانبخشی
این جراحی ممکن است باعث ایجاد طیفی از عوارض جانبی کوتاه مدت یا طولانی مدت شود. قبل از اینکه بتوانید به خانه بازگردید، ممکن است به درمان بیشتری نیاز داشته باشید که به عنوان توانبخشی شناخته میشود تا به شما کمک کند تحرک خود را بازیابید و به فعالیتهای روزانه خود بازگردید.
بانداژ و کبودی
زخم ناشی از جراحی با یک پانسمان پوشانده میشود که ممکن است از یک پد چسب کوچک تا بانداژی که سر شما را میپوشاند متفاوت باشد. ممکن است تمام یا قسمتی از سر شما تراشیده شده باشد. پس از جراحی در برخی از قسمتهای سر، صورت و چشمهای شما ممکن است متورم یا کبود شده باشد که کاملا طبیعی است. محل زخم معمولاً دردناک نیست و در صورت احساس درد بعد از یک هفته خود به خود کاهش پیدا میکند.
داشتن شانت
تجمع مایع مغزی نخاعی در مغز هیدروسفالی نامیده میشود. ممکن است ناشی از تومور مغزی باشد یا بعد از جراحی اتفاق بیفتد. برای تخلیه مایع اضافی، ممکن است یک شانت مغزی موقت یا دائمی داشته باشید (یک لوله نازک بلند در مغز شما قرار داده میشود) . برای یک شانت موقت، لوله مایع را به داخل کیسهای در خارج از بدن تخلیه میکند. برای شانت دائمی، لوله به طور کامل در داخل بدن شما وارد میشود. به داخل شکم شما تخلیه میشود و مایع به جریان خون شما جذب میشود.
رفتن به خانه بعد از جراحی تومور مغزی
بعد از گذراندن دوره نقاهت در بیمارستان بین 3 تا 10 روز بعد بسته به شرایط عمومی، میتوانید به خانه برگردید. البته مراقبتهای بعد از جراحی تنها به بیمارستان خلاصه نمیشود و لازم است برخی از نکات را تا زمان بهبودی کامل در منزل رعایت کنید. قبل از رفتن به خانه، به شما یک تاریخ داده میشود تا برای معاینه و بحث درباره نتایج پاتولوژی بازگردید. در این مراجعات معمولا نمونههای تومور تحت آزمایش قرار میگیرند.
اگر تنها زندگی میکنید یا در رفت و آمد در خانه مشکل دارید، با پرستار یا مددکار اجتماعی پزشکی خود صحبت کنید. آنها میتوانند به سازماندهی هر گونه خدماتی که ممکن است نیاز داشته باشید کمک کنند.
عوارض بعد از جراحی تومور مغزی
جراحی تومور مغزی نیز مانند هر روش درمانی دیگر ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال خطرات و عوارض جانبی جراحی تومور مغزی از جمله عفونت، خونریزی مغزی و آسیب به بافت سالم مغز اطراف وجود دارد. عوارض جانبی را میتوان به عوارض کوتاه مدت (آنهایی که بلافاصله بعد از جراحی تجربه میشود) و عوارض طولانی مدت (آنهایی که پس از گذشت مدتی از جراحی ادامه مییابد) تقسیم کرد:
عوارض کوتاه مدت شامل:
- مشکل در صحبت کردن
- گیجی
- سرگیجه
- تورم مغز
- مشکل در راه رفتن
- سردرد
و عوارض بلند مدت شامل موارد زیر هستند:
- تغییرات رفتاری
- ضعف در بازوها و پاها
- تغییرات بصری
- از دست دادن حافظه
- مشکلات در گفتار
توانبخشی فیزیکی بعد ازجراحی تومور مغزی
یکی از مهمترین اتفاقاتی که ممکن است بعد از جراحی تجربه کنید، مشکلات فیزیکی و حرکتی هستند. به همین علت اقدامات توانبخشی میتواند به شما در بهبود سریعتر کمک کند. پس از جراحی، برای جلوگیری از عوارض و ترغیب انتقال به زندگی خارج از بیمارستان، از نزدیک تحت نظر خواهید بود. فیزیوتراپیستها و کاردرمانگران به تعیین اینکه چه زمانی میتوانید با خیال راحت به خانه بروید کمک خواهند کرد. در حالت ایده آل، شما باید بتوانید قبل از ترک بیمارستان نشان دهید که میتوانید از خود مراقبت کنید یا کسی را برای کمک در خانه در دسترس داشته باشید. توانبخشی بخش مهمی از روند بهبودی پس از جراحی تومور مغزی است.
انواع اقدامات توانبخشی را میتوان به فیزیوتراپی، کار درمانی و گفتار درمانی تقسیم بندی کرد. علاوه بر این برخی از افراد برای بهبود وضعیت روانی بعد از جراحی از مشاور و روانشناس کمک میگیرند.
تغییر سبک زندگی بعد از جراحی تومور مغزی
بعد از جراحی ممکن است برخی از کارهایی که قبلا انجام میدادید، تحت تاثیر قرار گیرد. در اینجا برخی از مهمترین تغییراتی که باید بعد از جراحی تومور مغزی در زندگی خود ایجاد کنید، دنبال میکنیم.
ورزش و فعالیت
پس از درمان تومور مغزی، ممکن است به شما توصیه شود که برای همیشه از ورزشهای تماسی مانند راگبی و بوکس اجتناب کنید. همچنین شنا بدون نظارت برای حدود یک سال پس از درمان توصیه نمیشود؛ زیرا خطر تشنج در آب وجود دارد. پس از بهبودی، با موافقت پزشک میتوانید فعالیتهای ورزشی دیگر را دوباره شروع کنید.
رابطه جنسی و بارداری
داشتن رابطه جنسی پس از درمان تومور مغزی غیرسرطانی بی خطر است. ممکن است به زنان توصیه شود تا 6 ماه یا بیشتر پس از درمان از باردار شدن خودداری کنند. اگر قصد بارداری دارید، باید این موضوع را با تیم پزشکی خود در میان بگذارید.
بازگشت به سر کار
خستگی یک علامت رایج پس از جراحی تومور مغزی است. این مسئله اغلب توانایی شما را برای بازگشت به کار محدود میکند. اگر بخواهید هر چه زودتر به سر کار و زندگی عادی خود بازگردید، احتمالاً ایده خوبی است که برای شروع کار پاره وقت کار کنید و فقط زمانی که احساس آمادگی کردید تمام وقت به عقب برگردید. اگر تشنج داشته اید، نباید با ماشین آلات یا در ارتفاع کار کنید.
در چه صورت به پزشک مراجعه کنیم؟
به طور معمول اغلب افراد بعد از جراحی نگرانیهای خاص خود را دارند و تمایل دارند به صورت دائمی با پزشک معالج خود در ارتباط باشند. با این وجود در بسیاری از موارد نگرانی بی مورد است. تنها در صورت داشتن علائم زیر، بهتر است به پزشک معالج خود مراجعه کنید.
- احساس خستگی بیش از حد
- ضعف در اندامهای خود، مشکلات در گفتار یا بینایی، یا اگر تشنج دارید
- دمای 38 درجه سانتیگراد (100.4 درجه فارنهایت) یا بالاتر داشته باشید
- بیش از 24 ساعت اسهال داشته باشید
- احساس ناخوشی یا استفراغ کنید
- در زخم خود مشکلاتی مانند قرمزی، تورم یا ترشح داشته باشید
- علائمی را که قبل از درمان داشتید دوباره مشاهده کنید
- افزایش دردی داشته باشید که با مصرف منظم داروهای مسکن تسکین نمییابد
- تشنگی شدید یا دفع ادرار بیشتر از حد معمول
- گیج شدن