فهرست
تشنج شرایط پزشکی ویژهای است که حتماً نام آن را شنیدهاید. اما، تعریف استاندارد تشنج چیست ؟ آیا انواع مختلفی دارد؟ علائم این بیماری چگونه است ؟ به چه علت رخ میدهد و با چه عوارضی در فرد همراه است؟ آیا امکان پیشگیری از این بیماری وجود دارد؟ چگونه میتوان شرایط این بیماری را کنترل کرد؟ آگاهیبخشی از این موضوعات میتواند در نجات جان بیمار و مدیریت صحیح این بیماری کمککننده باشد.
تشنج چیست؟
تشنج، فوران کنترل نشده فعالیت الکتریکی در بین نورونها یا سلولهای عصبی است که باعث ناهنجاریهای موقتی در آهنگ یا حرکات ماهیچهها مانند سفتی و انقباض، رفتارها، احساسات یا حالتهای هوشیاری میشود. لزوماً همه تشنجها شبیه هم نیستند. برای مثال، تشنج میتواند ناشی از علت حاد مصرف دارو باشد. تشخیص دقیق تشنج توسط متخصص مغز و اعصاب ، برای انتخاب مناسب ترین نوع درمان مهم است. در صورت تشخیص و یا عدم تشخیص علت تشنج در فرد، درمان به معنای مصرف دارو خواهد بود. اگر کنترل تشنج دشوار باشد، امکان بهبود آنها با تحریک عصبی یا رژیم درمانی وجود دارد. بیمارانی که تشنج آنها به دلیل ضایعات مغزی اتفاق میافتد، میتوانند انتخاب خوبی برای جراحی صرع باشند.
علل مختلفی برای تشنج وجود دارد که از شایعترین علتها میتوان به موارد زیر اشاره کرد: تومورهای مغزی، سکته مغزی، خونریزی مغزی، تجمع غیرطبیعی مایع مغزی نخاعی در مغز مثل هیدروسفالی، ضربه مغزی ، عفونت مغز ، آنوریسم مغزی و کلافههای شریانی وریدی و سایر اختلالات عروقی، اختلالات مادرزادی در مغز، تب در کودکان و در نهایت اختلال در الکترولیتها و مواد معدنی خون در اثر مشکلات کلیوی و کبدی و …
همانطور که میبینید لیست این علتها محدود نیست و با بروز تشنج لازم است برای پیدا کردن علت آن بررسی دقیق و مفصلی صورت گیرد.حال که به این برداشت از علت تشنج رسیدیم میتوان صرع را تعریف کرد: در واقع صرع به معنی بروز تشنج به صورت مکرر در فرد است که معمولا در بررسیها علتی برای آن پیدا نمیشود. تشنج و صرع بیماری لاعلاجی نیستند و اکثر افراد مبتلا مشکلی با زندگی عادی ندارند و بر خلاف آنچه تصور اکثر مردم است تداخلی بین بیماری صرع و ازدواج وجود ندارد و او میتواند زندگی عادی داشته باشد و بچهدار شود اما لازم است درمان دارویی خود را پیگیری کند تا تشنج در وی اتفاق نیفتد. شما میتوانید برای اطمینان خاطر از کنترل بودن بیماری قبل از ازدواج با پزشک معالج مشورت کنید؛ اما آنچه واضح است این است که ازدواج سبب کنترل بیماری نمی گردد و کنترل بیماری با پیگیری درمان و مصرف دقیق داروها مهیا میشود.
تفاوت تشنج و صرع
تشنج، انفجار ناگهانی و کنترلنشده فعالیت الکتریکی در مغز است و میتواند باعث تغییر در رفتار، حرکات، احساسات و سطوح هوشیاری فرد شود. وقوع دو یا چند تشنج به فاصله حداقل ۲۴ ساعت که علت آن نامشخص باشد، صرع محسوب میشود. در واقع، هنگامی که فرد دچار تشنجهای مکرر شود، به آن صرع گفته میشود.
علائم تشنج
علائم تشنج بر اساس نوع آنها متفاوت است و میتواند درجات خفیف تا شدید داشته باشند. علائم تشنج ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- گیجی موقتی
- خیره به نقطهای خاص
- حرکات تند و سریع بازوها و پاها و عدم کنترل آنها
- عدم هوشیاری یا آگاهی.
- تغییرات شناختی یا عاطفی، شامل ترس، اضطراب و…
انواع تشنج
تشنج میتواند با از دست رفتن هوشیاری همراه باشد و یا بیمار هوشیاری خود را حفظ کند و ممکن است قسمتی از بدن یا قسمتی از عملکرد مغز را مختل کند.
در مواردی که هوشیاری بطور کامل از دست میرود معمولا فرد به روی زمین میافتد، حرکات شدید در دستها و پاها دارد و تنفس وی دچار مشکل شده و به سختی و با صدای “خر خر” نفس میکشد. معمولا در یک یا دو دقیقه این حالت برطرف میگردد اما ممکن است به طول انجامد که طبیعتا خطرناک تر و مهمتر خواهد بود.
اگر فرد هوشیاری خود را از دست ندهد ممکن است انواع علائم مربوط به عملکرد هر قسمت از مغز را داشته باشد مثل: حرکت غیر عادی در یک دست یا یک پا، توقف تکلم، خیرگی به یک نقطه، گزگز در قسمتی از بدن، احساس بوی بد یا طعم عجیب، حرکت تکراری در یک اندام مثلا مالش مکرر چشم یا خارج کردن مکرر زبان از دهان و …
تشنج، انواع مختلفی دارد و طیف وسیعی از علائم و شدت را شامل میشود. بسته به مکانی که تشنج در مغز شروع میشود و اینکه تا چه حد میتواند، گسترش یابد، تفاوت وجود دارد. اغلب تشنجها از ۳۰ ثانیه تا دو دقیقه طول میکشند و در صورتی که بیش از پنج دقیقه طول بکشد، به عنوان اورژانس پزشکی محسوب میشود. تشنج میتواند پس از سکته مغزی یا ضربه به سر رخ دهد. همچنین، ممکن است به دلیل عفونتی مانند مننژیت یا بیماری دیگری باشد. با این حال، در اغلب موارد، علت آن ناشناخته است.
اکثر اختلالات تشنجی را میتوان با دارو کنترل کرد. با این حال، مدیریت این بیماری، میتواند زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار دهد. معمولاً تشنجها به دو نوع کانونی و عمومی طبقهبندی میشوند. از طرف دیگر، بر اساس نحوه آغاز و مکانی که فعالیت مغزی باعث شروع تشنج شده است، طبقهبندی میشوند. در صورتی که پزشک تشخیص ندهد که تشنج چگونه شروع شده است، ممکن است آن را به عنوان شروعی ناشناخته طبقهبندی کند. تشنجهای کانونی و عمومی معمولاً به علل مختلف رخ میدهند و تشخیص دقیق انواع تشنج در شناسایی علت بیماری مفید است.
۱٫ تشنج کانونی
تشنج کانونی ناشی از فعالیت الکتریکی در یک ناحیه از مغز است. این نوع تشنج میتواند با یا بدون از دست دادن هوشیاری رخ دهد. به تشنجهای کانونی، تشنج جزئی نیز گفته میشود. این تشنجها در یک ناحیه از مغز شروع میشوند و میتوانند در اثر هر نوع آسیب کانونی که باعث گره خوردن اسکار شود، ایجاد گردند. سوابق پزشکی بیمار یا تصویربرداری ام آر آی میتواند تشنج کانونی را در نیمی از افرادی که به آن مبتلا هستند، با عللی مانند ضربه، سکته یا مننژیت شناسایی کند. ضایعات مغزی رشدی که به عنوان قسمتی از رشد جنینی و اولیه مغز اتفاق میافتند، از علل شایع تشنج کانونی در کودکان هستند.
انواع تشنج کانونی
- تشنج کانونی با اختلال در آگاهی. این تشنجها با تغییر یا از دست دادن هوشیاری همراه است. فرد احساس میکند، در خواب است. افرادی که این نوع تشنج را تجربه میکنند، ممکن است در ظاهر بیدار باشند، اما به نقطهای در فضا خیره شوند و به محیط خود واکنش نشان ندهند. ممکن است حرکات تکراری مانند مالش دست، حرکات دهان، تکرار برخی کلمات یا راه رفتن به صورت دایرهوار انجام دهند. حتی، ممکن است تشنج را به یاد نیاورند یا حتی ندانند که به آن مبتلا شدهاند.
- تشنج کانونی بدون اختلال در آگاهی. این تشنجها ممکن است منجر به تغییر احساسات در فرد شوند. حتی ممکن است نحوه ظاهر، بو، درک، مزه یا صدا را در فرد تغییر دهد. اما، باعث از دست دادن هوشیاری در فرد نمیشود. در طول این نوع تشنج، افراد ممکن است ناگهان احساس خشم، شادی یا غمگینی کنند. برخی افراد، حالت تهوع یا احساسات غیرعادی را تجربه میکنند که توصیف موقعیت را برای آنها سخت میکند. این تشنجها، ممکن است منجر به مشکلات گفتاری و حرکات غیرارادی قسمتی از بدن مانند بازو یا پا شود. همچنین، ممکن است علائم حسی ناگهانی مانند سوزن سوزن شدن، سرگیجه و جرقههای نورانی را تجربه کند.
- نکته: احتمال اینکه علائم تشنج کانونی با دیگر اختلالات مغزی مثل میگرن، نارکولپسی (نوعی بیماری اختلال خواب) و یا با سایر بیماریهای روانی اشتباه گرفته شود، وجود دارد.
تشنج کانونی چگونه رخ میدهد؟
تشنج کانونی میتواند از یک ناحیه مغزی آغاز و به نواحی دیگر سرایت کند و بسته به میزان درگیر شدن مغز، علائم خفیف یا شدید ایجاد نماید. ممکن است فرد متوجه علائم جزئی و یا تغییر در احساسات خود شود یا این احساس را داشته باشد که چیزی در شرف وقوع است. با پیشرفت تشنج در سراسر مغز، علائم بیشتری ظاهر میشود. اگر فعالیت الکتریکی غیرعادی در مغز، نواحی زیادی از آن را درگیر سازد، ممکن است فرد احساس گیجی، لرزش جزئی، احساس سفتی در ماهیچهها و… را تجربه کند. تشنجهای کانونی ناآگاه یا تشنجهای جزئی پیچیده، به تشنجهای کانونی گفته میشود که موجب تغییر آگاهی میشوند.
باقی ماندن فعالیت الکتریکی تشنج در ناحیه حسی و یا حرکتی مغز، میتواند باعث تشنج کانونی آگاهانه شود. در این صورت، فرد از آنچه اتفاق میافتد آگاه است و ممکن است متوجه احساسات و حرکات غیرعادی خود شود. تشنجهای کانونی میتوانند تا جایی پیشرفت کنند که کل مغز را درگیر سازند و باعث تشنجهای تونیک-کلونیک شوند. این تشنجها برای درمان و پیشگیری مهم هستند؛ زیرا، میتوانند باعث مشکلات تنفسی و صدمه به فرد شوند.
۲٫ تشنج عمومی
تشنجهایی که از زمان آغاز آن، این گونه تصور میشود که تمام نواحی مغز را درگیر میکنند، تشنج عمومی نامیده میشود. خطر تشنج عمومی در کودکان یا سایر اعضای خانواده به صورت ژنتیکی وجود دارد؛ اما شدت تشنج میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. امکان بررسی علت تشنج عمومی با انجام آزمایش ژنتیکی وجود دارد. بیخوابی و نوشیدن مقادیر زیاد الکل میتواند خطر تشنج با شروع عمومی را افزایش دهد.
انواع تشنج عمومی
- تشنج غیبت. این نوع تشنج، اغلب در کودکان چهار تا شش ساله رخ میدهد و معمولاً بین ۵ تا ۱۰ ثانیه به صورت دورههای خیره شدن کوتاه مدت طول میکشد. تشنج غیبت معمولاً باعث میشود که فرد به نقطهای در فضا خیره شود یا حرکات ظریفی مانند پلک زدن چشم یا لب زدن را انجام دهد. این تشنج، ممکن است در طول روز بسیار اتفاق بیافتد و باعث از دست رفتن آگاهی فرد شود.
- تشنج تونیک. افرادی که مبتلا به صدمات مغزی متعدد و ناتوانی ذهنی هستند، دچار تشنج تونیک میشوند. تشنج تونیک موجب سفتی ناگهانی عضلات در بازوها، قسمت پشت و پاها میشود. افرادی که این تشنج را تجربه میکنند، ممکن است با کاهش سطح هوشیاری مواجه شوند و یا روی زمین بیفتند. بسیاری از افراد مبتلا به تشنج تونیک، دارای سندرمی به نام سندرم لنوکس گاستات هستند. این وضعیت ممکن است شامل ناتوانی ذهنی و تشنج تونیک است. الگوی نوار مغزی افراد مبتلا به این نوع سندرم، متمایز است.
- تشنج آتونیک. این نوع تشنج، باعث عدم کنترل عضلات و از دست دادن ناگهانی تون بدن میشود. افرادی که دچار این نوع تشنج میشوند ممکن است ناگهان بیافتند یا با سر به زمین بخورند و دچار جراحات شوند.
- تشنج تونیک آتونیک. دنبالهای از یک دوره کوتاه تونیک و به دنبال آن تشنج آتونیک، تشنج تونیک آتونیک نامیده میشود. تشنجهای تونیک و آتونیک، اغلب با داروهای خاص و گاهی با تحریک عصبی و رژیم درمانی کنترل میشوند.
- تشنج کلونیک. این تشنج، با حرکات مکرر عضلانی همراه است و معمولاً نواحی گردن، صورت و بازوها را در دو طرف بدن درگیر میکند.
- تشنج میوکلونیک. این نوع تشنج، معمولاً به صورت حرکات ناگهانی در دستها و پاها ظاهر میشوند که میتواند بازوان، سر و گردن را نیز درگیر کند. وجود اسپاسم در هر دو طرف بدن به صورت خوشهای و به خصوص صبحگاهی رخ میدهد. اگر این نوع تشنج، در سنین نوجوانی به همراه تشنج تونیک-کلونیک ایجاد شود، به عنوان بخشی از سندرم صرع میوکلونیک نوجوانی محسوب میشود. همچنین، تشنج میوکلونیک میتواند بخشی از سایر شرایط مرتبط با صرع را داشته باشند. در این نوع تشنج، اغلب فرد هوشیار است.
- تشنج تونیک-کلونیک. دراماتیکترین نوع تشنج صرع است که میتواند باعث عدم هوشیاری ناگهانی، سفت شدن بدن و لرزش شود و ممکن است چند دقیقه طول بکشد. عدم کنترل مثانه و گاز گرفتن زبان از دیگر علائم آن است. تشنجهای تونیک-کلونیک ممکن است به صورت تشنجهای کانونی شروع شوند که سپس بیشتر ناحیه مغز یا تمام آن را درگیر سازد. تشنج کانونی میتواند به طرفین مغز گسترش یابد و باعث تشنج تونیک-کلونیک شود. دستهای از تشنجهای میوکلونیک میتوانند پیوسته شوند و به تشنج تونیک کلونیک تبدیل شوند. تشنجهای تونیک کلونیک با شروع عمومی میتوانند به تنهایی یا به عنوان بخشی از سندرم دیگری مانند صرع میوکلونیک نوجوانان یا صرع غیبت نوجوانان در دوران بزرگسالی رخ دهند.
علت تشنج و صرع چگونه تشخیص داده میشود؟
برای پیدا کردن علت لازم است بررسی دقیق و کاملی صورت گیرد، مثل انجام ام آر آی ، نوار مغزی ، آزمایش خون، آزمایش مایع مغزی نخاعی و حتی بستری چند روزه جهت چک کردن مداوم بیمار از نظر پیدا کردن نوع دقیق تشنج و علت بروز آن.
علل تشنج چیست؟
تشکیل تکانههای الکتریکی، ارسال و دریافت آنها در مغز، توسط سلولهای عصبی در مغز که همان نورونها هستند، انجام میشود. این تکانهها، اجازه میدهند تا سلولها با هم ارتباط برقرار کنند. هر چیزی که موجب اختلال مسیرهای ارتباطی شود، میتواند منجر به تشنج گردد. برخی از انواع اختلالات تشنج ممکن است ناشی از تغییرات ژنتیکی باشد. شایعترین علت تشنج، صرع است اما هر فردی که تشنج دارد، لزوماً مبتلا به صرع نیست. گاهی اوقات تشنج ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
- تب بالا. هنگامی که این اتفاق میافتد، تشنج به عنوان تشنج بر اثر تب شناخته میشود.
- عفونت مغز. ممکن است به دلیل مننژیت یا آنسفالیت باشد.
- ابتلا به بیماریهای عمومی. از جمله ابتلا به ویروس COVID-19.
- کمبود خواب.
- سدیم خون پایین. این شرایط زمانی رخ میدهد که فرد از داروهای دیورتیک استفاده کند.
- داروهای خاصی که درد و یا افسردگی را درمان میکنند یا به افراد کمک میکنند تا سیگار خود را ترک کنند، میتواند شرایط تشنج را در آنها به سادگی فراهم کند.
- آسیب مغزی جدید و فعال، مانند ضربه به سر. میتواند باعث خونریزی در ناحیهای از مغز یا سکته مغزی جدید شود.
- استفاده از مواد مخدر مانند آمفتامین یا کوکائین.
- سوء استفاده از الکل، از جمله در زمان ترک یا مسمومیت شدید.
عوارض تشنج چیست؟
گاهی اوقات تشنج میتواند منجر به عوارضی شود که برای فرد خطرناک باشد. برای مثال:
- افتادن. اگر فرد در حین تشنج زمین بخورد، میتواند دچار جراحت یا شکستگی استخوان شود.
- غرق شدن. اگر هنگام شنا یا حمام کردن در وان، فرد دچار تشنج شود، در معرض خطر غرق شدن تصادفی قرار دارد.
- تصادفات اتومبیل. تشنجی که باعث از دست دادن هوشیاری یا ناتوانی در کنترل وسیله نقلیه در هنگام رانندگی شود، میتواند خطرناک باشد.
- عوارض بارداری. تشنج در دوران بارداری برای افراد باردار و نوزاد با خطراتی همراه است. مصرف برخی از داروهای ضد تشنج، خطر نقایص مادرزادی را افزایش میدهند. اگر فرد مبتلا به صرع، قصد بارداری داشته باشد، باید با پزشک خود مشورت کند تا داروهای موردنیاز برای فرد تنظیم و شرایط بیماری فرد کنترل شود.
- مسائل مربوط به سلامت عاطفی. افراد مبتلا به تشنج بیشتر در برابر مسائلی از جمله افسردگی، اضطراب و.. آسیبپذیرتر هستند. مقاومت در برابر شرایط و عوارض داروهای ضد تشنج میتواند باعث بروز مشکلات عاطفی شود.
درمان تشنج
درمان تشنج به معنی تجویز داروهای ضدتشنج برای کنترل آن در مرکز درمانی است، در واقع داروی تزریقی به بیمار تجویز میشود تا تشنج او کنترل شده و تکرار نشود. اما اگر با تکرار تشنج و در واقع با بیماری صرع مواجه باشیم، هدف درمان پرهیز از تکرار تشنج در آینده و یا به حداقل رساندن این تکرار است چرا که در موارد نادری علیرغم درمانهای کامل، باز هم تشنج بیمار تکرار میشود.
درمان اصلی تشنج و صرع درمان دارویی است؛ تعداد زیادی دارو برای پیشگیری از تشنج وجود دارند که به صلاحدید پزشک یک یا چند دارو بکار گرفته میشود. شایعترین این داروها، فنیتوئین، والپروآت سدیم، لوتیراستام، فنوباربیتال، کاربامازپین و توپیرامات نام دارند. رعایت نظم مصرف و دقت در استفاده از داروها کلید موفقیت این درمان است. این درمان دارویی ممکن است طولانی مدت انجام شود و یا بعد از یکی دو سال با تشخیص متخصص مغز و اعصاب کم یا قطع شوند. فراموش نکنید که قطع خودسرانه این داروها بسیار خطرناک و برای موفقیت درمان مانعی بزرگ است. درمان دارویی چه چند ماه و چه چندین سال باید تحت نظر پزشک ادامه پیدا کند؛ زندگی سالم و طبیعی و درمان موفق بیماری صرع در گرو مصرف دقیق داروها برای پرهیز از تکرار تشنج است.
در مواردی درمانهای دارویی موفق نیستند و در مواردی که علت تشنج وجود تومور مغزی یا ضایعه عروقی مغزی باشد طبیعتا جراحی مطرح میشود. جراحی تومور مغزی یا هر ضایعه دیگر که مسبب تشنج باشد در بسیاری موارد بیماری را کنترل میکند گرچه ممکن است بعد از عمل هم لازم باشد تا مدتی داروی ضدتشنج مصرف گردد. برخی عملهای جراحی هم وجود دارند که در آنها ارتباط غیرطبیعی قسمتهای مختلف مغز قطع میشود تا جریان الکتریکی غیر عادی که باعث تشنج میگردد برقرار نشود. در بعصی عملها هم الکترود الکتریکی برای کنترل این جریانات داخل مغز یا روی یکی از عصبهای خروجی از مغز در گردن قرار داده میشود که با تحریک الکتریکی مانع تحریک غیرطبیعی سلولهای عصبی گردد.
نمیتوان گفت درمان قطعی برای صرع وجود دارد یا خیر زیرا در برخی بیماران با مصرف دارو طی مدت زمانی تحت نظر پزشک بیماری کنترل شده و با قطع مناسب و به موقع دارو تشنج دیگر تکرار نمیشود و از طرفی هم در برخی افراد لازم است مثل مبتلایان به بیماریهایی مثل دیابت یا فشار خون، داروهای ضدصرع سالهای طولانی مصرف شوند.
تب و تشنج
بروز همزمان تب و تشنج ترکیب خیلی نادری نیست و معمولا در کودکان رخ میدهد. وقتی کودک به هر دلیل دچار تب نسبتا بالا میشود ممکن است تشنج بروز کند اما لزوما به معنی وجود بیماری خاصی در مغز نیست. گرچه باز هم بررسی لازم است اما در مجموع این اتفاق خیلی هم جای نگرانی ندارد و در اکثر موارد با کنترل تب در مرحله اول و پیشگیری از تکرار آن در آینده برطرف میگردد و با افزایش سن کودک خطر آن کمتر شده و دیگر رخ نخواهد داد. گاهی با صلاحدید متخصص مغز و اعصاب لازم است تا مدتی از داروی خوراکی برای جلوگیری از تکرار آن استفاده شود.
در صورت بروز تشنج در یکی از اطرافیان چه باید کرد؟
شاید مهمترین نکته این باشد که مضطرب نشوید، نترسید و خونسردی خود را حفظ کنید؛ از فرد دیگری برای اطلاع به اورژانس کمک بگیرید؛ فرد مبتلا را به پهلو بچرخانید تا ترشحات دهان وی خارج شود و باعث انسداد راه هوایی او نگردد؛ عینک و دندان مصنوعی وی را بردارید و مراقب باشید اجسام اطراف باعث آسیب به سر و اندامهای فرد در حالی که حرکات شدید دارند نشوند اما ممانعت از حرکات اندامها با ایجاد فشار شدید روی آنها بی فایده و حتی مضر است و اینکه از خوراندن هر نوع مواد غذایی یا آب و حتی دارو به وی خودداری کنید چون ممکن است باعث وارد شدن آنها به مجاری هوایی و خفگی بیمار شود. معمولا تشنج بیش از یکی دو دقیقه ادامه نمییابد اما اگر طولانیتر شد برای رساندن او به مرکز درمانی تعجیل بیشتری کنید.
بیماری صرع و بارداری
گرچه همانطور که ذکر شد بانوان مبتلا به صرع معمولا منعی برای بارداری ندارند اما نکته بسیار مهمی را باید مد نظر داشت: برخی داروهای ضد تشنج سبب اختلالات جدی مادرزادی در نوزاد میشوند و لازم است پیش از بارداری قطع شوند و با داروی دیگری جایگزین گردند و نیز از داروهای مکمل برای پیشگیری از بروز این اختلالات بهره گرفته شود. در صدر این داروها والپروآت سدیم قرار دارد. در خانم مبتلا به صرع لازم است قبل و در طی بارداری، مکمل فولیک اسید با میزان بیشتر از افراد عادی مصرف گردد تا خطر بروز عوارض دارویی به شکل اختلالات مادرزادی نوزاد کاسته شود. همچنین مراقبتهای حین بارداری نیز لازم است در این افراد دقیقتر انجام گیرد که نحوه آن توسط متخصص مغز و اعصاب یا متخصص زنان و زایمان به مادر باردار توضیح داده میشود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود؟
اگر هر کدام از موارد زیر در فرد مبتلا به تشنج مشاهده شد، باید فوراً به پزشک مراجعه شود:
- تشنج بیش از پنج دقیقه طول بکشد.
- پس از توقف تشنج، فرد نفس نکشد.
- بلافاصله، تشنج دوم آغاز شود.
- تشنج با تب بالا همراه باشد.
- تشنج همراه با گرمازدگی باشد.
- فرد مبتلا به تشنج، باردار باشد.
- فرد مبتلا به تشنج، مبتلا به دیابت باشد.
- تشنج منجر به جراحت بیمار شود