تومور مغزی یکی از بیماریهایی است که ممکن است در زنان و مردان با نسبت یکسان بروز پیدا کند. انواع مختلفی از این تومورها وجود دارد که بعضی سرطانی (بدخیم) و برخی غیرسرطانی (خوش خیم) هستند. برخی از تومورهای بدخیم مغزی از مغز شروع میشوند، بنابراین سرطان اولیه مغز نامیده میشوند. در موارد دیگر، سرطان بدخیم از قسمت دیگری از بدن به مغز سرایت میکند و در نتیجه تومور مغزی ثانویه ایجاد میشود. در افرادی که دچار این بیماری میشوند، علائم مختلفی دیده میشود. با این حال علائم ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. با این حال علائم تومور مغزی در زنان با علائم در مردان تفاوتهایی دارند. در این مقاله به طور کلی در مورد علائم تومور مغزی در زنان صحبت میکنیم.
تومور مغزی در زنان
طبق پژوهشهایی که انجام شده است شیوع تومورهای مغزی خوش خیم در زنان حدود دو برابر مردان است. مننژیوم و آدنوم هیپوفیز دو نوع از تومورهای خوش خیم هستند که بعضا علائمی ندارند و در زنان بیشتر از مردان اتفاق میافتد. یک نظریه در مورد اینکه چرا زنان بیشتر به تومورهای خوش خیم مغزی مبتلا میشوند این است که زنان دارای سطوح بالاتر استروژن نسبت به مردان هستند و طبق تحقیقات تومورها میتوانند توسط استروژن تغذیه شوند. به طور کلی به نظر نمیرسد که این مسئله به سبک زندگی و یا عوامل ژنتیکی مرتبط باشد و بیشتر با عوامل فیزیکی در زنان در ارتباط است.
نکته بسیار مهم این است که تومورهای خوش خیم مغز چه بزرگ و چه کوچک نیاز به مراقبت پزشکی دارند. این تصور که تومورهای خوش خیم نیاز به درمان ندارند، یک باور اشتباه است. به محض مشاهده علائم تومور مغزی در زنان باید به جراح مغز و اعصاب مراجعه کرد. در برخی موارد ممکن است نیاز به جراحی تومور مغزی باشد. درمان توصیه شده به علائم بیمار، اندازه و محل تومور، و تعادل خطرات در برابر مزایای جراحی بستگی دارد.
علائم تومور مغزی در زنان
تومورهای مغزی در زنان معمولا علائم مشترکی ایجاد میکنند. اگر چه همه این علائم نمیتوانند بیانگر وجود تومور باشند، اما با بروز آنها بهتر است به پزشک مراجعه کرد. زنانی که به مننژیوم مغزی مبتلا هستند اغلب در اوایل صبح دچار سردرد میشوند. گاهی سردردها انقدر شدید است که میتواند فرد را از خواب بیدار کند. مننژیوم همچنین میتواند منجر به بروز تشنج شود. آدنوم هیپوفیز میتواند باعث تغییراتی در غده هیپوفیز شود که میتواند بر چرخه قاعدگی زنان تأثیر بگذارد. این تومورها همچنین میتوانند باعث از دست دادن دید محیطی یا تاری دید شوند. تومورهای هیپوفیز همچنین میتوانند باعث تغییر در وزن، سطح انرژی، تشنگی، دفع ادرار و … شوند.
با بروز علائم تومور مغزی در زنان باید فورا به پزشک مراجعه کرد. پزشک متخصص مغز و اعصاب در ابتدا شدت و ضعف علائم را بررسی میکند و پس از آن معمولا یک فرآیند تشخیص دقیق با استفاده از ام آر آی در نظر گرفته میشود. اگر تشخیص داده شود که تومور خوش خیم است، در مورد گزینههای درمان جراحی و غیرجراحی بررسی انجام میشود. در مورد تومورهای بدخیم نیز باید شرایط به شکل مطمئنتری مورد بررسی قرار گیرد و روش درمان مناسب انتخاب شود.
علائم مشترک تومور مغزی
علاوه بر علائم تومور مغزی در زنان، برخی علائم نیز به صورت مشترک در زنان و مردان دیده میشود. با این حال علائم تومورهای مغزی بسته به نوع، اندازه و محل دقیق مغز متفاوت است. برخی از علائم هشدار دهنده تومور مغزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- تشنج
- تغییرات حسی مانند بینایی، بویایی و شنوایی
- تغییرات شخصیتی
- مشکل در خوابیدن
- مشکلات حافظه
- خستگی
- تهوع و استفراغ
- خواب آلودگی
- مشکل در راه رفتن یا انجام فعالیتهایروزانه
- ضعف در یک طرف بدن
باید توجه کنید که بسیاری از علائم فوق میتواند ناشی از چیز دیگری باشد و نه تومور مغزی؛ بنابراین مهم است که برای تشخیص بهتر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
گزینههای درمانی برای تومور مغزی در زنان
با مشاهده علائم تومور مغزی در زنان و انجام روشهای تشخیصی و اطمینان در این مورد، باید برای درمان اقدام کرد. نوع در مان بسته به خوش خیم و بدخیم بودن تومور متفاوت خواهد بود. با این وجود به دلیل این که تومورهای زنان معمولا خوش خیم هستند، در این قسمت درمانهایی را که برای این نوع تومور به کار میروند، بررسی خواهیم کرد.
درمانهای غیر جراحی
اگر تومور کوچک است و هیچ علامتی ایجاد نمیکند یا تهدیدی فوری ایجاد نمیکند، نیازی به جراحی نیست. بهترین جراح تومور مغزی تومور را در طول زمان بررسی میکند تا مطمئن شود که رشد نکرده یا شروع به ایجاد مشکل نمیکند؛ این فرآیند «نظارت فعال» نامیده میشود. اگر اندازه تومور ثابت بماند و بیمار علائم جدید یا بدتر پیدا نکند، میتواند برای سالها با آن زندگی کند.
درمانهای جراحی
تومورهای بزرگ یا آنهایی که به نواحی حیاتی مغز فشار وارد میکنند، مانند آنهایی که عملکرد حرکتی، گفتار یا بینایی را تحت تاثیر قرار میدهند، باید با جراحی برداشته شوند. امروزه جراحان ابزارهای کوچکتر و تکنیکهای دقیقتری نسبت به گذشته دارند که در نتیجه زمان بهبودی سریعتری را به همراه دارد.
علل تومور مغزی در زنان
پس از شناخت علائم تومور مغزی در زنان، آگاهی از علل و عوامل مهم در ابتلا به این تومورها از اهمیت زیادی برخوردار است. به طور کلی علت تومور مغزی معمولاً ناشناخته است. با این حال، برخی از عوامل خطر وجود دارد که میتواند فرد را بیشتر در معرض ابتلا به تومور مغزی قرار دهد. برخی از این عوامل خطر عبارتند از:
- سن: این بیماری به طور کلی در کودکان و بزرگسالان بیشتر شایع هستند.
- سابقه خانوادگی: پنج درصد از تومورهای مغزی با شرایط یا عوامل ژنتیکی مرتبط هستند.
- جنسیت: تومورهای بدخیم یا سرطانی در مردان شایعتر هستند اما تومورهای خوشخیم، بیشتر زنان را درگیر میکنند.
- قرار گرفتن در معرض تشعشع: افرادی که در معرض نوعی تشعشع به نام پرتوهای یونیزان قرار گرفتهاند، خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش میدهند.
به خاطر داشته باشید که فردی که این عوامل خطر را دارد ممکن است هرگز به تومور مغزی مبتلا نشود، در حالی که فردی بدون این عوامل خطر ممکن است همچنان به تومور مغزی مبتلا شود.
علائم سردرد مرتبط با تومور مغزی
همان طور که گفتیم، یکی از علائم تومور مغزی در زنان، سردرد است؛ اما سردرد مرتبط با تومور تفاوتهایی با سردردهای معمول دارد که در زیر برخی از آنها را عنوان میکنیم.
- باعث میشود شب از خواب بیدار شوید.
- ممکن است صبح هنگام بیدار شدن ظاهر شود.
- با تغییر وضعیت درد تغییر میکند.
- درد به مسکنهایOTC پاسخ نمیدهد.
- با سرفه، عطسه یا زور زدن بدتر میشود.
- ممکن است کسل کننده یا تیز یا ضربه زننده باشد.
- تعمیم یا موضعی به یک منطقه خاص
- ممکن است روزها یا هفتهها ادامه داشته باشد.
سردرد صبحگاهی، با این حال، میتواند از علائم آپنه انسدادی خواب نیز باشد. سردرد مداوم یا شدید و به دنبال آن حساسیت به نور، حالت تهوع یا استفراغ ممکن است نشان دهنده سردردهای میگرنی یا سردردهای تنشی باشد. در برخی موارد، تومور بدخیم مغزی ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند، در حالی که تومور خوشخیم مغزی میتواند باعث سردردهای ناتوان کننده شود.
عوارض تومور مغزی در زنان
عوارض اغلب با بزرگ شدن تومور همراه است، اما حتی یک تومور کوچک اگر نزدیک ساختارهای بدن باشد که عملکردهای حیاتی را کنترل میکند، میتواند اثرات مضری داشته باشد. به همین دلیل باید به علائم تومور مغزی در زنان توجه کرد و رسیدگی به موقع را انجام داد. در زیر برخی از عوارضی که ممکن است در صورت عدم درمان ایجاد شود، صحبت میکنیم.
- افزایش فشار داخل جمجمه: از آنجایی که جمجمه یک فضای بسته و غیر قابل انعطاف است، تومور مغزی در حال رشد میتواند به سایر نواحی مغز فشار وارد کند. از آنجایی که بافت مغز از نظر فیزیکی فشرده میشود، میتواند عملکرد خود را از دست بدهد یا به سمت یا به سمت نخاع فوقانی فشار داده شود. فتق میتواند باعث گشاد شدن مردمکها، تنفس سریع، ضربان قلب نامنظم شود و در صورت عدم درمان فوری ممکن است باعث مرگ شود.
- هیدروسفالی: اغلب، تومور مغزی جریان مایع را در بطنها، فضاهایی که مایع در آن جریان دارد، مسدود میکند. هنگامی که این اتفاق میافتد، فشار داخل جمجمه افزایش مییابد و علائم گیجی، اختلال بینایی و از دست دادن هوشیاری ظاهر میشود.
- اختلال در عملکردهای حیاتی: هنگامی که تومورهای مغزی ساقه مغز را تحت تاثیر قرار میدهند، میتوانند در تنفس، ضربان قلب و فشار خون اختلال ایجاد کنند و باعث ایجاد تغییرات ناگهانی و خطرناک در این عملکردهای حیاتی شوند؛ به همین دلیل باید علائم تومور مغزی در زنان را جدی گرفت.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
یکی از سوالاتی که برای افراد مطرح میشود این است که در صورت بروز علائم تومور مغزی در زنان چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟ به طور کلی اگر برخی از علائم و نشانههای ذکر شده در بالا را دارید، لزوماً به این معنی نیست که تومور مغزی دارید. از آنجایی که این علائم با بسیاری از شرایط دیگر همپوشانی دارند، تشخیص صحیح مهم است و برای بسیاری از بیماریها، تشخیص و درمان زودهنگام چشم انداز بهتری را فراهم میکند. به همین دلیل بهتر است به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید و در مورد مشکل خود، کمک بگیرید.