گامانایف و پرتو درمانی

پرتو درمانی و گامانایف

سلولهایی که دچار تکثیر غیر طبیعی شده و به اصطلاح ایجاد تومور مغزی میکنند همیشه توسط جراحی تومور مغزی قابل برداشتن نیستند؛ مثلآ در تومورهای بدخیم مغزی که سلولهای سرطانی در نواحی فراتر از حدود توده گسترش می یابند با برداشتن تومور همچنان لابلای سلولهای سالم مغز باقی خواهند ماند. یا در مواردی که تومورهای بدخیم از نقاط دیگر بدن به مغز منتشر میشوند که به آن متاستاز مغزی میگویند، امکان برداشتن این تعداد زیاد توده بدخیم در نقاط مختلف مغز وجود ندارد. در چنین بیمارانی بعد از انجام جراحی، از گامانایف و پرتو درمانی استفاده میگردد.

گامانایف و پرتو درمانی به معنی تابانیدن اشعه ایکس به محدوده ای از بدن است که سلولهای سرطانی در آن گسترش یافته اند مثل مغز. سلولهای بدخیم که با سرعت زیاد و خارج از کنترل در حال تکثیر هستند نسبت به سلولهای طبیعی حساسیت بیشتری به اشعه دارند و با دریافت اشعه از تکثیر باز مانده یا از بین میروند.
برای پرتودرمانی بیمار طی چند جلسه که معمولآ کمی بیش از یک ماه به طول می انجامد به صورت سرپایی به مراکز مربوطه مراجعه کرده و درمان صورت میگیرد. این درمان گاهی با عوارضی همراه است که شدت و ضعف آن بین افراد مختلف متفاوت میباشد. شایعترین عوارض زودرس، سوزش پوست سر، ریزش مو، تهوع، استفراغ، سرگیجه و سردرد است که در بسیاری موارد خفیف بوده و توسط اکثر بیماران تحمل میگردد تا این دوران سپری شود.
گرچه گامانایف در مورد تومورهای بدخیم به معنی از بین رفتن تمام سلولهای سرطانی نیست ولی میتواند تا مدتی که بسته به نوع تومور متفاوت است از رشد آن جلوگیری کرده و بیمار را به زندگی عادی بازگرداند و در مواردی که درجه بدخیمی خیلی بالا نباشد حتی سالهای طولانی بیمار عاری از بیماری خواهد بود.
در سالهای اخیر روش درمانی جدیدی معرفی گردیده که به آن جراحی با اشعه یا “چاقوی گاما” گفته میشود. تفاوت پرتودرمانی معمولی با این روش مثل تفاوت تابانیدن نور یک لامپ مهتابی و نور لیزر است به این معنی که اشعه گاما به صورت متراکم و با شدت زیاد به یک نقطه متمرکز میشود. این درمان بر خلاف پرتودرمانی معمولی اغلب در یک جلسه صورت میگیرد. اما از طرفی برای تومورهای بدخیم مناسب نمی باشد چون سلولهای سرطانی محدود به یک نقطه نیستند ولی تومورهای خوش خیمی که جراح موفق به خارج کردن تمام توده نميشود و همینطور ضایعات عروقی پاسخ بهتری به این درمان خواهند داد. گرچه چاقوی گاما جلوی رشد ضایعه را میگیرد ولی توده بر جای خود باقی خواهد ماند و نیاز است بیمار تا مدتها تحت نظر باشد.
خوشبختانه هر دو روش در کشور ما در دسترس بوده و انجام میشود اما اینکه کدامیک از روشهای درمان با اشعه یا جراحی یا هردو برای بیمار انتخاب گردد بسته به صلاحدید جراح مغز و اعصاب معالج داشته و با توجه به تنوع تومورهای مغزی میتوان از ترکیبی از هر دو بهره برد.