سالانه نزدیک به 5000 عمل جراحی تومور هیپوفیز در ایالات متحده انجام می‌شود و هزینه این عمل، سالانه بالغ بر 100 میلیون دلار است. در بسیاری از مقالات در خصوص مقایسه و معرفی روش‌های مختلف جراحی تومور هیپوفیز صحبت شده است. اما، شاید کمتر در خصوص هزینه جراحی و پارامترهایی که می‌تواند بر این موضوع تاثیرگذار باشد، صحبت شده است. در این مطلب، سعی کرده‌ایم مروری بر مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر هزینه جراحی تومور هیپوفیز داشته باشیم.
آشنایی با جراحی تومور هیپوفیز
جراحی تومور هیپوفیز، به عنوان درمان اولیه برای اکثر انواع تومورهایی محسوب می‌شود که روی هیپوفیز رشد می‌کنند. اگر تومور مغزی بزرگ باشد و یا سطح هورمون را مختل کند، نیاز به درمان با جراحی دارد. برخی از انواع تومورها، در صورت کوچک بودن، تنها با مصرف دارو قابل درمان هستند. غده هیپوفیز گاهی اوقات به نام غده اصلی نامیده می‌شود؛ زیرا هورمون‌های تولیدشده از آن بر ترشح هورمون‌هایی که از غدد دیگر ترشح می‌شوند، تأثیر می‌گذارد. این تومورها در بیش از 99 درصد موارد، تومور مغزی خوش خیم هستند. اما اگر تومورها بر روی اعصاب بینایی فشار وارد کنند، یا اینکه مشکلاتی در سطح هورمون بدن ایجاد نمایند، باید با جراحی برداشته شوند. رایج‌ترین تکنیک‌های جراحی، جراحی آندوسکوپی تومور هیپوفیز و دیگری جراحی کرانیوتومی هستند.
جراحی هیپوفیز به روش آندوسکوپی
جراحی ترانس اسفنوئیدال برای برداشتن تومورهای هیپوفیز، متداول‌تر است. با این تکنیک، جراح مغز و اعصاب،که باید فوق تخصص قاعده جمجمه باشد ، تومور را از طریق فضای توخالی در استخوان اسفنوئید که در پشت مجرای بینی قرار دارد، خارج می‌کند. در این روش، جراح از ابزارهای کوچک، آندوسکوپ و میکروسکوپ برای برداشتن تومور استفاده می‌کند.
جراحی کرانیوتومی
روش کرانیوتومی، معمولاً برای برداشتن تومورهای بزرگ‌تر یا تومورهایی که دسترسی آن‌ها برای پزشک دشوارتر است، استفاده می‌شود. اگرچه این روش، با خطر آسیب مغزی بیشتری روبه‌رو است، اما اغلب برای جراحی تومورهای بزرگ ایمن‌تر است. در این روش، جراح تومور مغزی ، سوراخی در جلوی جمجمه ایجاد می‌کند تا به تومور برسد. سپس، با ظرافت خاصی تومور را خارج می‌کند.
هزینه جراحی در ایالات متحده
در مطالعه‌ای که در سال 2018 انجام شد، نشان داد که هزینه بستری جراحی ترانس اسفنوئیدال در ایالات متحده، 22853 دلار و در صورت انجام آن از طریق آندوسکوپ، 19736 دلار است.
برخی از هزینه‌های کلی جراحی تومور هیپوفیز
کل هزینه‌های بستری بیمار برای جراحی تومور هیپوفیز شامل هزینه اتاق و تخت، اتاق عمل (شامل تجهیزات اتاق عمل، دستمزد جراح و سایر متخصصان) ، پرسنل، داروها، آزمایشگاه، لوازم بستری، درمان بالینی، کاردرمانی، بستری، تصویربرداری تشخیصی، مدت زمان بیهوشی و… است. هزینه‌ها از زمان بستری در بیمارستان تا زمان ترخیص در نظر گرفت می‌شود. همه عوامل موثر بر هزینه‌های جراحی به خوبی شناخته نشده‌اند و هزینه جراحی بالاتر، لزوماً نتایج با کیفیت بهتری را ارائه نمی‌دهد. در ادامه به معرفی مهم‌ترین عوامل موثر بر این نوع جراحی می‌پردازیم.
مدت زمان جراحی
زمان عمل، جزء اصلی هزینه بستری در بیمارستان و یا کلینیک است. هر چه مدت زمان جراحی افزایش یابد، میزان هزینه جراحی به تبع آن افزایش خواهد یافت.
شرایط پزشکی بیمار
برخی بیماران دارای شرایط پزشکی مختلفی هستند که جراحی تومور هیپوفیز را با مشکلاتی مواجه می‌سازد و یا اینکه پزشک نیاز به بررسی بیشتر بیمار دارد. هر چه شرایط پزشکی بیمار پیچیده‌تر باشد، یا اینکه بیمار، دچار عوارض یا بیماری‌های زمینه‌ای و یا مشکلات خاصی باشد، ممکن است انجام جراحی تومور هیپوفیز به سختی و تحت شرایط کنترل‌شده‌ای انجام شود. از این رو، هزینه جراحی بسته به تمام این شرایط افزایش خواهد یافت.
مراکز دولتی و خصوصی
همانطور که می‌دانیم، هزینه جراحی بسته به اینکه در بیمارستان دولتی، خصوصی و یا کلینیک‌های تخصصی انجام شود، بسیار متفاوت است. بیمارستان‌ها و کلینیک‌های خصوصی به دلیل عدم حمایت از بخش دولتی، مجبور به دریافت هزینه‌های بیشتری از بیماران هستند. از طرف دیگر، بسیاری از بیمارانی که بیمه تکمیلی دارند و بیمه آن‌ها خدمات جراحی را تحت پوشش قرار می‌دهد، به بیمارستان‌های خصوصی مراجعه می‌کنند تا بیمه حداقل قسمتی از هزینه درمانی آن‌ها را تقبل کند. از طرف دیگر، مراکز خصوصی خلوت‌تر از مراکز دولتی هستند.
وسایل و تجهیزات جراحی
در جراحی تومور هیپوفیز، از وسایل و تجهیزات مختلفی استفاده می‌شود که بسیاری از آن‌ها یک بار مصرف هستند. ممکن است پزشک جراح، از روش‌ها و فناوری‌های پیشرفته‌ای استفاده کند که به دلیل کاهش زمان پروسه جراحی و یا اینکه روشی کمتر تهاجمی است، مورد استقبال قرار گرفته است. تمامی تجهیزات و ابزراهایی که در طول انجام جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرند باید توسط پرسنل آماده‌سازی و یا استریل شوند که برای همه این روندها از بیمار هزینه دریافت می‌شود.
توانایی پزشک جراح
مسلماً هر فردی که بخواهد جراحی تومور هیپوفیز را انجام دهد، عوامل مختلفی را بررسی می‌کند. مهم‌ترین نکته‌ای که بیماران به آن توجه می‌کنند، توانایی و تسلط جراح مغز و اعصاب است. چه بسا، پزشکان کاربلد و متخصصی در مراکز درمانی مختلف مشغول به کار هستند که به دلیل قرارداد با مراکز درمانی و یا بیمه‌های مختلف، هزینه جراحی کمتری از بیماران دریافت می‌کنند.
انتخاب روش درمانی
بررسی‌ها نشان می‌دهد که جراحی ترانس اسفنوئیدال با رویکرد آندوسکوپی مقرون به صرفه‌تر از روش جراحی ترانس اسفنوئیدال آندوسکوپی به روش میکروسکوپی است و به کارایی در اتاق عمل و همچنین کاهش طول مدت بستری بستگی دارد. همچنین، رویکرد آندوسکوپی اندونازال به داروهای ضد درد بعد از عمل کمتری نیاز دارد که ممکن است به کاهش هزینه‌های دارویی کمک کند.
اندازه تومور
بسته به اندازه تومور، نه تنها انتخاب روش درمانی متفاوت خواهد بود، بلکه مدت زمان جراحی و احتمال عوارض بعد از جراحی نیز بیشتر خواهد شد. همه این موارد، منجر به افزایش هزینه جراحی خواهند شد.
نیاز به جراحی مجدد
اگر جراحی تومور هیپوفیز توسط بهترین جراح تومور هیپوفیز انجام شود، به طورکلی بی‌خطر است. اما اگر به هر دلیلی تومور به طور کامل برداشته نشود، ممکن است بیمار به جراحی دوم نیاز داشته باشد. در این صورت، بیمار مجبور به پرداخت هزینه اضافی دیگری خواهد شد.
آزمایشات و پیگیری بیمار بعد از جراحی
جراح مغز و اعصاب، بعد از عمل، بیمار را با انجام آزمایش‌های ام آر آی و هورمونی که رایج‌ترین آزمایش‌های پیگیری هستند، تحت نظر قرار می‌دهد. همچنین، انجام آزمایش خون کمک می‌کند که آیا قسمت باقیمانده غده هیپوفیز همانطور که باید عمل می‌کند یا خیر. اگر بخشی از تومور سرطانی در طی جراحی برداشته نشود، ممکن است بیمار به پرتودرمانی نیاز داشته باشد. از طرف دیگر، اگر هورمون‌های هیپوفیز بیمار پایین باشند، ممکن است نیاز به هورمون‌تراپی باشد. هرکدام از این موارد، هزینه‌های خاص خود را دارند و برای انجام هرکدام از این موارد، از بیمار هزینه دریافت می‌شود.
پوشش بیمه‌ای
بیماری که تحت پوشش بیمه قرار داشته باشد و بیمه هزینه مربوط به جراحی تومور هوفیز را تحت پوشش قرار دهد، تا حدی هزینه جراحی بیمار کاهش خواهد یافت. از طرف دیگر، بسیاری از مراکز درمانی به ویژه مراکز دولتی، با بیمه‌های مختلف قرارداد دارند و این امکان وجود دارد که بیمار متحمل پرداخت هزینه کامل جراحی تومور هیپوفیز نباشد.
مدت زمان بستری
از جمله عواملی که در میزان هزینه جراحی تومور هیپوفیز موثر است، تعداد شب‌هایی است که بیمار با توجه به شرایط جسمانی یا عوارض بعد از جراحی در بیمارستان بستری می‌شود. برای مثال، در صورتی که بیمار بعد از جراحی دچار عوارضی از جمله واکنش به بیهوشی عمومی، آسیب به بافت مغز، نشت مایع مغزی نخاعی، مننژیت، عفونت غشای خارجی مغز، آسیب به غده هیپوفیز و در نتیجه عدم تعادل هورمونی، دیابت بی‌مزه، خونریزی شدید، مشکلات بینایی و.. شود، ممکن است مدت زمان بستری و در نتیجه هزینه درمانی افزایش یابد. همچنین، در صورتی که بیمار با همراه، در بیمارستان حضور داشته باشد، مبلغی در هزینه نهایی بیمار منظور خواهد شد. مطالعات نشان داده است که تحت نظر بودن بیمار توسط فوق تخصص غدد و بررسی غدد درون‌ریز بیمار بعد از جراحی می‌تواند تا حدی در کاهش مدت زمان بستری بیمار در بیمارستان و کاهش هزینه‌های بیمارستانی موثر باشد.
امکانات مراکز درمانی
امکانات رفاهی و تجهیزات بیمارستانی که بیمارستان در اختیار دارد و یا به بیمار ارائه می‌دهد، ارتباط مستقیم با هزینه‌ای که بیمار باید پرداخت کند، دارد. برای مثال، مراکز درمانی که مجهز به روش‌های تصویربرداری ام آر آی، سی تی اسکن، آزمایشگاه و… هستند، چون تقریباً کلیه خدمات در مرکز واحدی انجام می‌شود و بیمار کمتر به مراکز دیگر ارجاع داده می‌شود، موجب تقبل هزینه در فاکتور مالی نهایی بیمار خواهد شد. از طرف دیگر، این خدمات، جهت رفاه حال عمومی بیمار، عدم تلف شدن وقت بیمار و همراهان او بسیار موثر است.
هزینه‌های پس از جراحی!
همانطورکه گفته شد، هزینه جراحی تومور هیپوفیز با انجام جراحی و خروج از بیمارستان به پایان نمی‌رسد. برای بررسی روند بهبودی باید بیمار به طور مرتب به جراح مغز و اعصاب مراجعه کند و آزمایش‌ها و روش‌های تصویربرداری تشخیصی که توسط پزشک توصیه می‌شود را انجام دهد. انجام هر کدام از این روش‌های پیگیری نیاز به پرداخت هزینه دارد.
سایر هزینه‌ها
سایر هزینه‌های پزشکی که ممکن است از بیمار دریافت شود مربوط به استفاده از آمبولانس، توانبخشی و یا فیزیوتراپی، وسایل کمک حرکتی، تجویز دارو و یا سایر هزینه‌های متفرقه‌ای است که به نحوی مربوط به ارتباط بیمار با جراحی تومور هیپوفیز در طول حضور در بیمارستان و یا پس از آن است.
نتیجه گیری و جمع بندی
جراحی تومور هیپوفیز می‌تواند هزینه قابل‌توجهی برای اقامت و بستری در بیمارستان داشته باشد. از طرفی، رویکرد ترانس اسفنوئیدال آندوسکوپی هزینه کلی کمتری از لحاظ مدت زمان بستری و مدت زمان جراحی دارد.
